توضیحات:
از دانه تا درخت
چگونه از دانه ای کوچک، گیاهی چندین برابر بزرگ تر یا درختی با چندین متر طول ایجاد می شود؟
چه چیزی سبب می شود که گیاهان، شاخه و برگ جدید تولید کنند؟ یا چرا از شاخه یا ساقۀ جدا شده،
گیاه کاملی ایجاد می شود؟
تا به اینجا دانستید که پیکر گیاه آوندی از سه سامانۀ بافتی ساخته می شود. اما منشأ این سامانه های
بافتی چیست؟ برای پاسخ به این پرسش باید به نوک ساقه و ریشه توجه کنیم.
در نوک ساقه و ریشه، یاخته های سَرلادی )مریستمی( وجود
دارند که دائماً تقسیم می شوند و یاخته های موردنیاز برای ساختن سامانه های بافتی را تولید می کنند. یاخته های سَرلادی به طور فشرده قرار می گیرند. هستۀ درشت آنها که در مرکز قرار دارد، بیشترِ حجمِ
یاخته را به خود اختصاص می دهد. در ادامه، انواع سَرلاد را بررسی می کنیم.
سرلادِ نخستین ریشه: این سَرلاد نزدیک به انتهای ریشه قرار دارد و با بخش انگشتانه مانندی به نام کلاهک پوشیده می شود.
کلاهک ترکیب پلی ساکاریدی ترشح می کند که سبب لزج شدن سطح آن و درنتیجه نفوذ آسان ریشه به خاک می شود. یاخته های سطح بیرونی کلاهک به طور مداوم می ریزند و با یاخته های جدید، جانشین می شوند. کلاهک،سرلادِ نوک ریشه را دربرابر آسیب های محیطی،حفظ می کند.
سرلادِ نخستین ساقه: این سرلاد ها عمدتاً در جوانه ها قرار دارند. جوانه ها مجموعه ای ازیاخته های سَرلادی و برگ های بسیار جوا ن اند . رشد جوانه ها علاوه بر افزایش طول ساقه، به ایجادشاخه ها و برگ های جدیدی نیز می انجامد. جوانه ها را براساس محلی که قرار دارند در دو گروه جوانۀ
انتهایی و جوانۀ جانبی قرار میدهند
سَرلاد نخستین علاوه بر جوانه ها، در فاصلۀ بین دو گره در ساقه نیز وجود دارد. گره، محلی است که برگ به ساقه یا شاخه متصل است. به فاصلۀ بین دو گره، میان گره می گویند.بنابراین به سَرلادی که در این محل قرار دارد، سرلادِ میان گرهی می گویند.
نتیجۀ فعّالیت سَرلاد های نخستین، افزایش طول و تا حدودی عرضِ ساقه، شاخه و ریشه است.
همچنین برگ و انشعاب های جدید ساقه و ریشه از فعّالیت این سَرلاد ها تشکیل می شوند. چون با فعالیت این سرلادها ساختار نخستین گیاه شکل می گیرد به این سرلادها سرلادهای نخستین می گویند .