برنامه ريزي احتياجات مواد (MRP)

مقدمه . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
فصل اول
1-1- تاريخخه برنا مه ريزي احتياجات. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1-2- اهداف مطالعاتي. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1-3-. حدود مطالعاتي . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
فصل دوم
مفاهيم MRP:
2-1- تعريف MRP و جايكاه آن. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2-2- نتيجه كيري از اهداف MRP. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2-3-عملكرد MRP. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2-3-1- طراحي MPS. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
 2-3-2- فهرست مواد اوليه قطعات( BOM) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 
2-3-3-  فهرست موجودي انبار . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2-4- ديدكاههاي MRP  . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2-5- وروديها و خروجيهاي MRP. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2-6- محاسن و محدويتهاي MRP. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2-7-عوامل برنامه ريزي مؤثر MRP. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2-7-1- فاصله زماني تحويل. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2-7-2- ذخيره اطمينان در MRP. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2-7-3- سياست سفارشدهي در MRP. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
فصل سوم:
ارتباط MRP با MRPII و JIT:
3-1- رابطه MRP و MRPII . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 
3-2- توسعه  MRP به MRPII. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 
3-3- اصول و اهداف سيستم MRPII. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3-4- MRP مدار بسته در سيستمهاي MRPII. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3-5- بخشهاي وظيفه اي MRPII در مقايسه با MRP. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3-5-1- كنترل سطوح كاركاهي. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 
3-5-2- مالي و حسابداري. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3-5-3- خريد. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3-5-4- بازاريابي. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3-5-5- مهندسي. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3-5-6- توزيع. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3-6- محدوديتهاي سيستم MRPII در مقايسه با سيستم MRP. . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3-7- اجزاء سيستمهاي MRPII. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3-8-  MRP و  JIT. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3-8-1- سيستمهاي توليد به موقع (just-in-time) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3-8-2- سيستمهاي MRP. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3-8-3- سيستم بياده سازي. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3-9- ارزيابي عملکردهاي مديريت. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3-9-1- مقدمه. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3-9-2- تقويت كار. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3-9-3- TQM. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3-9-4- JIT TQM. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3-9-5- WCM. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3-9-6- تکنولوژي توليد بهينه شده روش OPT. . . . . . . . . . . . . . . . . . .
فصل جهارم :
مكانيزمMRP:
4-1- محاسبات MRP . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4-1-1- الگوريتم -محاسبات MRP. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4-2-  ساختار چند سطحی عمودی و افقی. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4-3- تبدیل تقاضای ناخالص به خالص. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4-4- انتقال دادن پیش زمان تولید. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4-5- نمودار MRP. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4-5-1- پریود های زمانی Time  Buckets. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4-5-2- هماهنگی زمانی. . . . . . . . . . . . .   . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .                                                        4-5-3- علامت گذاری پایین ترین سطح BOM. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4-6- تعیین اندازه دسته های تولیدی(Lot sizing) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4-6-1- اندازه دسته ثابت. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4-6-2- روش دسته به دسته. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4-6-3- روش حداقل هزينه بر واحد. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4-6-4-  روش حداقل هزينه كل. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4-6-5- بالانس كردن قطعه پریود. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4-6-6- روش period order quantity)) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4-7- ذخیره احتیاطی و زمان احتیاطی. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4-8- Firm planned orders. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4-9- PEGGING. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4-10- MRP در برابر نقطه سفارش. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4-11-کنترل تولید با حلقه بسته Closed loop manu facturing control. . . . . . . . . .
4-12- کاربرد MRP در برنامه ریزی تولید. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
فصل بنجم:
5-1- نتيجه كيري وجمع بندي. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
5-2- تعاريف و اصطلاحات. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
5-3- فهرست منابع. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .





















مقدمه
از مسئوليتهاي مهم و اساسي در واحدهاي صنعتي ، برنامه ريزي و كنترل موجوديها است
فعاليتها گرد آوري شده با عنوان كنترل موجوديها همواره مورد توجه خاص مديريت ، بخش كنترل مواد و سفارشات و مهندسي صنايع است . ساير واحدهاي صنعت نيز با توجه به اهداف و وظايفي كه به عهده دارند هر يك به نوعي خاص ، سيستمهاي برنامه ريزي و كنترل موجوديهاي خود را با نظامها و استراتژي هاي مناسب هماهنگ كرده .
در اين ميان وظيفه مسئولين و دست انداركارن بخش كنترل توليد و موجوديها و مهندسي صنايع و مديريت مواد و سفارشات آن است كه با در نظر گرفتن اهداف و استراتژيهاي كل سازمان و ضمن توجه به مجموعه عوامل و شرايط حاكم بر سازمان روشها و سياستهايي را اتخاذ نموده و به اجرا در آورنده كه دراقتصاد كل سازمان اثر مثبت داشته باشد .
درشرايط امروزي صنعت با استفاده از سيستمهاي پيشرفته تر توليد سيستمهاي انعطاف پذير ( FMS ) و توليد به هنگام( JIT ) سعي مي شود كه سطح موجودي ها را در كارخانه پائين نگهدارند . با اين حال هنوز سرمايه درگير به صورت موجودي در بسياري از شركتها و كارخانه هاي توليد بسيار زياد مي باشد .
عليرغم هزينه هاي مرتبط با نگهداري موجوديها ، داشتن موجودي در كارخانه امري غير قابل اجتناب مي باشد . مساله مهم اين است كه هزينه هاي روبرو شدن با كمبود كالا و مواد اوليه و قطعات يدكي ، مشكلات توقف توليد ، از دست رفتن فرصت فروش كالا وكسر
شهرت سازمان را در برخواهد داشت . در مواردي ممكن است كه ضرر و زيان هاي مورد بالا از هزينه نگهداري موجود بيشتر شود .
هدف اصلي برنامه ريزي توليد موجودي اين است كه با تجزيه و تحليل شرايط و هزينه ها ، مناسبترين سياستهاي را براي سفارش و نگهداري موجودي در كارخانه بگيرند .
فعاليتهاي برنامه ريزي توليد و كنترل موجودي ، همانگونه كه از نامش معلوم است به دو بخش برنامه ريزي توليد و بخش كنترل موجودي قابل تجزيه است در بخش برنامه ريزي توليد ، برنامه ريزي سياستها و شيوه هاي مناسب و اقتصادي براي توليد بهتر مشخص مي گردد و دربخش كنترل موجودي نقش اجرا كننده و به كار گيرنده و نظارت روي موجوديها مي باشد .
امور برنامه ريزي و كنترل موجوديها بايد با همكاري و تبادل نظر نزديك با حسابداري صنعتي ، بخش فروش و بازار يابي ، امور توليد بخش خريد و تداركات و انبارها و به بررسي شرايط و تدوين سياستها و نظام توليد و موجودي خود مي پردازند.
سيستم برنامه ريزي مواد يك سستم اطلاعاتي براي هماهنگي برنامه هاي تفضيلي در سيستمهاي توليد چند مرحله اي مي باشد در اين سيستم قطعات و مواد با توجه به محصول نهايي برنامه ريزي مي شوند يا به عبارتي وابسته به محصول نهايي مي باشند . در سيستم برنامه ريزي مواد ابتدا محصول نهايي را در نظر مي گيريم ، سپس آن را به اجراء تشكيل دهنده اش تجزيه مي كنيم و آنگاه با توجه به زمان احتياج به هر يك از مواد و قطعات برنامه ريزي هاي لازم را انجام مي دهيم . اين سيستم به ما كمك مي كند تا بتوانيم فعاليتهاي مربوط به تدارك قطعات و مواد را مشخص و زمان انجام آنها را در طول برنامه تعيين كنيم . در اين سيستم اجزاء تشكيل دهنده محصول شناسائي شده ميزان هر يك از اجزاء تعيين و طول زمان لازم براي تهيه آنها موعد مقرر مشخص مي شود يك سيستم (MRP) اساساً براي پاسخ به اين سئوال طراحي مي گردد كه براي رسيدن به مقاد ير پيش بيني نشده در برنامه سالانه توليد ( MPS ) چه كالايي ، به چه مقدار و در چه زماني بايد خريداري يا ساخته شوند ؟
فصل اول:

1-1تاريخچه برنامه ريزي احتياجات
MRP دراوايل دهه 1960 به عنوان يك رويكرد كامپيوتري به برنامه ريزي تدارك و توليد مواد در آمريكا شكل گرفته و كتاب راهنماي كامل آن در سال 1975 توسط ارليكي منتشر گرديد.
بدون شك تنكيك MRP پيش از جنگ جهاني دوم نيز به صورت دستي و به شكلي تلفيقي در بخش هاي مختلف اروپا بكار گرفته مي شد. با اين حال، آنچه كه ارليكي دريافت، اين بود كه كامپيوتر امكان بكارگيري كليه جزئيات تكنيك MRP را فراهم ساخته و اين امر تكنيك مزبور را در مديريت موجودي‌هاي در جريان توليد بسيار اثر بخش مي سازد.
طرح اوليه فوق براي بكارگيري كامپيوتري MRP، بر مبناي يك پردازشگر ليست مواد (BOMP) ايجاد گرديده بود. اين پردازشگر، برنامه توليدي اقلام والد را به برنامه توليد يا خريد اقلام جزء تبديل مي نمود. اين امر با بسط دادن يا باصطلاح انفجار نيازمندي هاي محصول بالاترين سطح در طول ليست مواد (BOM)، به منظور تعيين تقاضاي قطعات انجام مي گرفت. سپس تقاضاي ناخالص پيش بيني شده، با موجودي هاي در دست و سفارشات در طول افق زماني برنامه ريزي و در هر سطح از BOM مقايسه مي گرديد. اين سيستمها روي كامپيوترهاي بزرگ(مين فريم( پياده شده و در بخش هاي متمركز بر برنامه ريزي مواد در شركت هاي بزرگ اجرا مي گرديدند.
با گذر زمان، نصب اين سيستم ها در شركت هاي مختلف گسترش يافت و به منظور افزايش دامنه عملكرد اين سيستم هاي نرم افزاري، توابع عملياتي متعددي به آنها اضافه گرديد. از جمله توسعه هاي صورت گرفته بر روي سيستم اوليه مي‌توان به سر برنامه توليد(MPS)، كنترل فعاليت توليد (PAC)، برنامه ريزي سرانگشتي ظرفيت (RCCP)، برنامه ريزي احتياجات (نيازمندي هاي) ظرفيت (CRP)، و خريد اشاره نمود.
تركيب مدول هاي برنامه ريزي يعني (CRP,MRP,MPS) و مدول هاي اجرايي (يعني PAC و خريد) و نيز ايجاد شرايطي كه سيكل برنامه ريزي بتواند از سيكل اجرايي بازخوردهاي لازم را دريافت نمايد، منجر به نوع كامل تري از MRP گرديد كه به آن MRP حلقه بسته گويند. با اضافه كردن مدول هاي مالي خاصي به MRP حلقه بسته و همچنين توسعه سربرنامه توليد به منظور پذيرش وظايف كامل تري به عنوان يك برنامه اصلي يا مرجع و بالاخره امكان پشتيباني برنامه ريزي بازرگاني از لحاظ جنبه هاي مالي آن، سيستم كاملي حاصل مي‌شود كه در واقع رويكردي يكپارچه را براي مديرتي منابع توليدي ارائه مي دهد. اين MRP توسعه يافته، برنامه ريزي منابع توليدي يا MRP-II ناميده مي شود. از سال 1980همچنان كه پياده سازي MRP روي كامپيوترهاي كوچكتر و ريزكامپيوترها امكان پذير مي گرديد، نصب سيستم هاي MRPنيز به روند صعودي خود ادامه مي داد.
فراگير شدن MRP ناشي از تلاش و به عبارتي جهادي است كه جامعه كنترل توليد و موجودي آمريكا(APICS) در اوايل دهه 1970 به راه انداخت. نقطه تمركز حركت فوق در واقع ايجاد اين باور بود كه MRP يك راه حل مطمئن است، زيرا يك سيستم يكپارچه ارتباطات و پشتيباني تصميم گيري است كه كليه فعاليتهاي توليدي- تجاري را پشتيباني مي كند. همچنين بر اين نكته تأكيد مي شد كه لازمه موفقيت برنامه هاي اجرايي MRP، در اصل تعهد مديريت و آمزوش كليه نيروهاي توليدي مي باشد. به اين ترتيب نقش تكنيك هاي بهينه سازي مبتني بر تحقيق در عمليات و علم مديريت به تدريج كمرنگ گرديد. آن چه مرتباً تصريح مي شد اين بود كه مسائل واقعي موجود در صنايع، مسائل مرتبط با نظم، آموزش، درك و ارتباطات مي باشند(نه مسائل عددي و بهينه سازي). اين پيام كه توسط APICS مطرح و تبليغ مي شد، از طريق گروه كثيري از مشاوران(كه اغلب همچون حواريون آن بودند) در هر گوشه بازگو شده و از طرف صنايع كامپيوتر نيز كه مشتاق گسترش كاربرد آن بودند چون پژواكي تكرار مي گرديد.
از جمله مهمترين عللي كه منجر به استفاده گسترده از MRP به عنوان يك تكنيك مديريت توليد گرديد، استفاده آن از قابليت هاي كامپيوتر براي ذخيره سازي و دستيابي به حجم بالايي از اطلاعات بود كه اين امر خود براي اداره هر شركت ضروري مي نمود. به علاوه سيستم MRP به ايجاد هماهنگي ميان فعاليت‌هاي مختلف همانند مهندسي، توليد و مواد در واحد توليدي كمك مي‌كرد. به اين ترتيب جذابيت MRP II نه تنها به خاطر نقش آن به عنوان يك پشتيبان تصميم گيري مديريت بود، بلكه از آن مهمتر نقش يكپارچه كننده آن در سازمان توليدي بود كه آن را حايز اهميت مي نمود.
امروزه تفكراتي در زمينه چگونگي يكپارچه سازي سيستم هايي از نوع MRP با محيط توليد يكپارچه كامپيوتر(CIM) و كفايت چنين سيستم هايي در مقياسه با فلسفه هاي توليدي جايگزين مانند توليد بموقع(JIT) و تكنيك هاي انحصاري مانند تكنولوژي توليد بهينه(OPT) چنين سيستم هايي، و نيز شكست هاي مكرر در دستيابي به مزاياي وعده داده شده آنها، سئوالات متعددي در زمينه اثر بخشي MRP مطرح مي گردند.
برنامه ريزي منابع توليد يا MPR II، يك مفهوم بسيار متحول كنند بود كه از MPR ساده (برنامه ريزي نيازمندي مواد)ايجاد گرديد و دامنه اش به تمامي بخشهاي سيستم توليد كشيده شد. مفهوم MRP-II به سادگي از بحث مديريت نقطه سفارش زاده شد و به تدريج به يك سيستم پيچيده در زمان ما تبديل گرديد.
در اواخر دهه پنجاه ميلادي، بحث نقطه سفارش به مفهومي ساخت يافته تر تبديل شد. نوعي بحث از تقاضاي ناخالص و برنامه زمان بندي سفارشات. فقط يك مسأله كوچك وجود داشت: موجودي در دست در آن منظور نشده بود. توليد كنندگان شروع به ايجاد فرمولي جهت غلبه بر اين مشكل نمودند. با تكميل تدريجي فرآيند، ظرافت هاي بيشتري به آن افزوده شدند و سرانجام
MRP-II يعني برنامه ريزي نيازمندي مواد مولد گرديد.
در دهه شصت ميلادي، قابليت هاي كامپيوتر در ذخيره كردنBOM، باعث رشد بيشتر MPR شد. ولي بسياري از متخصصان در همان زمان نيز روشن بود كه MRP داراي قابليت هاي بسيار بيشتري از صرفاً برنامه ريزي مواد مي باشد. به تدريج اين پرسش مطرح گرديد كه آيا نمي توان MPR را به ديگر مقوله ها در منابع توليد نيز بسط داد؟
از سوي ديگر، از آنجاييكه در آن زمان، توليدات بر حسب واحد پول سنجيده مي شدند، عده اي تمايل داشتند كه سيستم جديد، مفاهيم مالي نظير هزينه واحد محصول، واريانس و غيره را نيز در برداشته باشد.
و به اين ترتيب بود كه به تدريج،آنچه كه امروز MRP-II مي ناميم، پاي به عرصه وجود گذارد. MRP-II ابزاري است براي مديريت، پيش بيني و كنترل كردن منابع يك شركت و محلهاي سرمايه گذاري عملياتي شركت به عنوان يك مفهوم كه روي يكپارچگي عمليات توليدي تأكيد دارد، MRP-II شامل ابزارها و فرآيندهايي است كه بتوانند تقاضا را به برنامه توليد معقول تبديل نمايند.

MRP با حلقه بسته، مرحله منطقي تحول MRP بود كه منجر به يك سيستم كنترلي توليد گرديد. MRP يا حلقه بسته شامل برنامه ريزي احتياجات ظرفيتي و فيدبك كنترل كننده ميزان پيشرفت برنامه توليد است. اين نوع MRP،زمان بندي اصلي توليد را به فرآيند برنامه ريزي اتصال مي دهد. MRP با حلقه بسته از برنامه احتياجات مواد استفاده كرده و آنرا به برنامه نيازمنديهاي ظرفيتي تبديل مي‌نمايد. سپس ميزان منابع مورد نياز براي احتياج MPS و MRP با ظرفيت در دسترس مقايسه مي شود تا شدني بودن برنامه بررسي گردد.
به محض دست يابي به يك برنامه شدني، كنترل توليد در سطح كارگاه و نيز كنترل خريد به مورد اجرا گذارده مي شوند. در اين مرحله، عملكردهاي واقعي توليد وتأمين مواد اندازه گيري مي شوند و با برنامه مقايسه مي گردند(حلقه بسته مي شود). اين فيدبك باعث مي شود تا مديريت قادر باشد تشخيص دهد كه آيا نياز به اقدامات تصحيحي وجود دارد يا خير.
همانطور که بحث شد MRP از سه ديدگاه مختلف اما در ارتباط با هم مورد استفاده قرار مي گيرد: هر يك زا اين سه ديدگاه يك مرحله از توسعه MRP را در بر دارد. اين سه ديدگاه عبارتند:  1. MRP-I
2. Closed loop MRP
3. MRP-II. Manufacturing resource Planning.
MRP-I مقدار واقعي، تاريخ نياز و تاريخ صدور سفارشات برنامه ريزي شده را براي هر يك از مونتاژهاي فرعي، اجزاء و مواد مورد نياز در توليد محصول كه در MPS ليست شده اند را محاسبه مي نمايد.
برنامه ريزي منابع توليدي در واقع توسعه ويژگي هاي سيستم MRP است كه به منظور پشتيباني از ساير فعاليت هاي توليدي و فراتر از برنامه ريزي مواد، كنترل موجودي، وكنترل BOM شكل گرفته است
1-2-اهداف مطالعاتى:
مديران مي دانند كيفيت ،  پيروي از احتياجات مشتري است ، حفظ و بهبود كيفيت سبب حفظ و افزايش مشتريان مي گردد . وقتي كه مشتري قابليت محصول مورد نظرش را با قيمت نسبي ارزان بدست آورد ، رضايتبخش جلب مي شود . به همين دليل حفظ يا بهبود استاندارهاي كيفيت و هزينه از ديد مديران توليدي دو هدف اساسي توليد به شمار مي روند مديران با كاهش دادن هزينه هاي خريد كالاها و خدمات ، پول سرمايه گذاري شده براي موجوديها ، هزينه حمل و نقل و بسته بندي و جابجائي ، سقف ارزش كالاهاي در شرف توليد ،  مواد دور ريختي ، هزينه هاي تحقيق و توسعه ، و نيز با بهبود دادن استفاده از ماشين آلات و ساير تسهيلات ، استفاده از نيروي كار مناسب و …. مي توانند به اين و هدف اساسي و در نهايت به ( بهترين ارزش در نقطه مصرف ) دست يابند و بقا و توسعه  توليد خود را در بازار تجارت تضمين كنند .


1-3حدود مطالعاتي:
با توجه به اهداف مطرح شده و با عنايت به عنوان موضوع تحقيق مواردي به شرح زير مورد بررسي ميباشند:
1-اصول و مباني برنامه ريزي احتياجات مواد
2-بررسي سيستم برنامه ريزي احتياجات مواد و ارتباط ان با ساير موضوعات
3-تمركز بر روي برنامه ريزي احتياجات مواد و موارد استفاده ان
فصل دوم:(مفاهيم MRP):

2-1- تعريف MRP و جايگاه آن :
منظور از برنامه مواد ( MRP ) آنست كه با توجه به برنامه توليد ، قطعات و موادي را كه در حصول يا محصولات كارخانه به كار مي رود به موقع و به اندازه مطلوب در اختيار كارگاههاي مختلف قرار داده تا از يك طرف تداوم توليد حفظ و از طرف ديگر از انبار كردن بيش از اندازه مواد اوليه جلوگيري شود . بعبارت ديگر برنامه ريزي مواد مورد نياز MRP روشي است كه با يك پيش بيني براي تقاضاي  مستقل محصول ساخته شده شروع مي شود و وابستگي تقاضا را به موارد ذيل تعيين مي كند .
1 - انواع اجزاي مورد نياز
2 - نيازهاي كمي دقيق
3 - زمانبندي سفارشات جهت تامين يك برنامه توليد
هر سيستم برنامه ريزي مواد اوليه سه وظيفه عمده دارد :
1 - كنترل و ميزان موجودي و قطعات انبار ، به اين معني كه ميزان موجودي انبار از سطح ايمني انبار ( SS ) كمتر نشود
2 - تعيين اولويت براي سفارش اجزاء و قطعات براي ساخت در داخل كارخانه ويا براي خريد و دادن سفارش .
3 - تعيين نيازهاي ظرفيت توليد در يك سطح دقيق


2-2نتيجه گيري از اهداف MRP
پس بطور كلي نتيجه ميگيريم كه اهداف اصلي سيستم برنامه ريزي مواد عبارتند از :
1 - كاهش ميزان موجودي انبار
2 - كاهش زمان توليد و تحويل كالا
3 - بر آورد زمان واقعي تحويل كالا
4 - افزايش بازدهي توليد

2-3عملكرد MRP
همانطور كه ميدانيم براي هر نوع برنامه ريزي سه مرحله اساسي لازم است داده ها ، فرآيندها و ستاده ها . حال به بررسي اين سه قسمت مي پردازيم .
مرحله اول : داده ها در MRP به سه گروه تقسيم مي شوند :
الف ) برنامه تفضيلي توليد ( برنامه تقويمي MPS )
ب ) فهرست مواد اوليه  ( BOM )
ج ) فهرست موجودي انبار مواد اوليه و قطعات