بررسی عوامل موثر در اجرای سیستم نگهداری و تعمیرات پیشگیرانه (PM)و ارائه الگوی مناسب شرکت آب و فاضلا

فهرست
عنوان                                                                                                         صفحه
پیشگفتار    1
چکیده    2
فصل اول: مقدمه پژوهش
مقدمه    4
بیان مسئله پژوهش    4
اهمیت پژوهش    5
اهداف پژوهش    6
سؤالات و فرضیه های پژوهش    6
تعاریف  اصطلاحات و تعاریف متغیرها    7
قصل دوم: بررسی پیشینه و ادبیات تحقیق
شناخت سیستم نت    11
خصوصیات یک سیستم نت    13
انواع سیستم های نگهداری و تعمیرات    16
سیستم تعمیرات اضطراری    16
سیستم نگهداری و تعمیرات پیشگیرانه    17
نگهداری بهره ور جامع    18
سیستم نگهداری و تعمیرات پیشگویانه    21
سیستم نگهداری و تعمیرات کنشگرایانه    22
سیستم نگهداری و تعمیرات دقیق    22
اصول اساسی مؤسسه مارشال جهت اجرای سیستم pm در سازمان    26
بررسی پژوهشهای انجام شده در ارتباط با موضوع تحقیق    28
بررسی پژوهش های مشابه     28
روش پژوهش    29
فصل سوم: روش تحقیق
محدوده مورد بررسی و جامعه آماری    31
نمونه آماری و روش نمونه برداری    31
حجم نمونه و روش تعیین آن    31
ابزارهای اندازه گیری    31
روایی و پایایی     32
روش تجزیه و تحلیل داده ها    33
فصل چهارم: بررسی های آماری تحقیق
توصیف داده ها    37
تجزیه و تحلیل داده ها    42
بررسی فرضیات تحقیق با استفاده از آمار استنباطی    54
نتایج    60
فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادات
مروری بر کلیات تحقیق    65
نقد و بررسی از یافته های پژوهش     66
محدودیت     76
پیشنهادات و کاربرد     76
منابع
فارسی    82
انگلیسی    83
پیوست ها
نمونه سؤالات    85

فهرست جداول و نمودارها
عنوان                                                                                                        صفحه    
شکل 1-2 – اهمیت امور نت    12
شکل 2-2- توالی نت    23
شکل 1-5- ارتباط بین بخشهای اصلی مدیریت نت    69
شکل 2-5- ارتباط سیستم نت با سایر بخشها    70
شکل 3-5- نمودار پیشنهادی (الف)    74
شکل 4-5- نمودار پیشنهادی (ب)    75
جدول 1-4- شاخص متغیر استقبال مدیران    42
جدول 2-4- فراوانی متغیر استقبال مدیران    43
جدول 3-4- شاخص متغیر تکنولوژی    45
جدول 4-4- فراوانی متغیر  تکنولوژی    45
جدول 5-4- شاخص متغیر ساختار    47
جدول 6-4- فراوانی متغیر ساختار    47
جدول 7-4- ساخص متغیر فرهنگ    49
جدول 8-4- فراوانی متغیر فرهنگ    49
جدول 9-4- شاخص متغیر زمینه و شرایط مساعد شرکت    51
جدول 10-4- فراوانی متغیر زمینه و شرایط مساعد شرکت    51
جدول 11-4- نتایج آماری عوامل تأثیرگذار در سیستم نت    61
جدول 12-4- جدول تعیین سطح شرکت    62
جدول 13-4- جدول دیدگاه پاسخ دهندگان    63
نمودار 1-4- شاخص متغیر استقبال مدیران    44
نمودار 2-4- شاخص متغیر تکنولوژی    46
نمودار 3-4- شاخص متغیر ساختار    48
نمودار 4-4- شاخص متغیر فرهنگ    50
نمودار 5-4- شاخص متغیر زمینه مساعد برای اجرا در شرکت    54

پیشگفتار
سازمان‎هاي توليدي بيشماري در گوشه و كنار جهان در حال فعاليت هستند، اما معدودي از آنها بااقتدار به فعاليت خود ادامه مي دهند و گوي سبقت را از ديگران ربوده اند. همگان بر قدرت اين سازمانها واقف بوده و از آنها به عنوان سازمانهاي ممتاز ياد مي كنند .مشخصه اين سازمانهاي ممتاز چيست؟
يك سازمان ممتاز در تمام زمينه ها اعم از سيستم‌هاي توليدي، اطلاعاتي،خريدوفروش،خدمات و بازاريابي، مهندسي و كيفيت در سطح ممتاز فعاليت مي كند. يكي از شاخصه هاي اصلي يك سازمان توليدي ممتاز، دارابودن تشكيلات نگهداري و تعميراتي ممتاز است.
در این پژوهش سعی شده به اختصار به تعریف آن و روند رشد آن در طول زمان و خصوصا به عوامل موثر در اجرای آن از طریق تحقیق عملی در شرکت آب و فاضلاب استان کرمانشاه پرداخته و با کسب نظرات افراد مرتبط با این سیستم از طریق سؤالات و بررسی آن از طریق روش های آماری  نتایجی درشناسایی مشکلات و مزایای اجرای آن بدست آوریم برای طرح سؤالات تلاش شده از شرکت‎های فعال مطرح در دنیا در زمینه سیستم نگهداری و تعمیرات کمک جسته و در تهیه سؤالات اصلی و فرعی موضوع تحقیق تجربه آنان مورد بهره برداری قرار گیرد. اگر چه دربررسی سعی شده از آخرین یافته ها وروشهای بررسی سازمان در زمینه نگهداری و تعمیرات از منابع خارجی و داخلی بهره گیری شود ولیکن بدلیل گستردگی موضوع در تدوین و طراحی مطلب بی عیب و نقص نخواهد بود. امید دارم این مطالب گامی هر چند کوچک برای رشد و توسعه مدیریت نت  در صنعت آب و برق برداشته باشد.
برخود لازم می دانم از کمک های استاد راهنما جناب آقای دکتر محمدعلی سبحان اللهی و استاد مشاور جناب اقای مهندس شکور سلطانی که اینجانب را در تهیه این تحقیق یاری نموده‎اند تشکر و سپاس گذاری نمایم .
از جناب آقای مهندس غلامرضا رضایی فر مدیر عامل محترم شرکت آب و فاضلاب استان کرمانشاه که در تامین امکانات مورد نیاز اینجانب را یاری نموده اند و نیز کلیه مدیران ادارات و کارشناسان بهره برداری شرکت در ستاد و مناطق که با ارائه نقطه نظرات خود موجبات کسب نتایج مفیدی در این تحقیق را فراهم کرده اند، قدردانی نموده و از خداوند متعال موفقیت همه آنان را در خدمت به مردم در عرصه علم و عمل خواستارم.


جواد فضلی فر
اسفند 86


 
چکیده:
مسئلة مهم در نگهداری و تعمیرات پیشگیرانه حفظ آمادگی و عملیاتی  نگهداشتن تجهیزات، ماشین آلات و تأسیسات است. استفاده از سیستم برنامه ریزی نگهداری و تعمیرات و ارائه آن ضمن ایجاد مطلوب ترین سرویسهای تعمیراتی و اتخاذ بهترین رو شها برای تداوم کار صنعت با حداکثر بازدهی و کاهش هزینه، سبب افزایش سرمایه گذاریها در صنایع  در شرایطی که  محدودیت در منابع و مواد اولیه وجود دارد می‎گردد .برای استفاده از این سیستم نیاز به شناسائی برخی از عوامل مهم و تاثیر گذار در اجرای ان می باشد، تا بتوان نتایج مفیدی در اجرای آن که همواره با هزینه هایی همراه خواهد بود کسب نمود. در این تحقیق تلاش شده است به شناسائی این عوامل تاثیر گذار پرداخته و با بحث وبررسی دقیق برخی از عاملهای مهم، از طریق سؤالات و کسب نقطه نظرات مدیران و کارشناسان مرتبط به آن شده است که نهایتاً برای رسیدن به اهداف پژوهش  که شامل شناسایی سیستم نگهداری و تعمیرات پیشگیرانه و بررسی استقبال مدیران شرکت در صورت اجرای این سیستم و بررسی شرایط ساختاری ، فرهنگی و تکنولوژی موجود در شرکت جهت اجرای این سیستم و در نهایت در صورت موجود بودن شرایط، ارائه الگوی مناسب در شرکت آب و فاضلاب استان کرمانشاه می باشد. که می تواند به صورت عملی اجرا شود که در فصول مختلف مراحل آن ذکر گردیده است.
با بررسي اين تحقيق ضمن بحث در صحت فرضيات به نتايجی دست يافته كه چنانچه به آن پرداخته نشود اجراي اين سيستم نه تنها كارائي نداشته بلكه هزينه زيادي را بر سازمان برجاي خواهد گذاشت. توجه بر فرهنگ ‏، ساختار، تشويق وتنبيه، توجه مدير عالي و مديران ارشد و آموزش كاركنان از مسائل مهمي مي باشد كه قبل از اجراي سيستم بايد زمينه را فراهم نمود.

مقدمه
ضرورت طراحی و استقرار سیستم‎های نگهداری و تعمیرات در صنعت یکی از مسائل مبرم و حیاتی امروز مملکت ماست. حفظ سرمایه های کشور و ارزیابی  تجهیزات از یک سو ، و پیشرفت سریع فن آوری و بالطبع ورود روز افزون ماشین آلات و تجهیزات جدید به صنعت از سوی دیگر ، استفاده عقلانی و برنامه ریزی شده و نگهداری و تعمیرات بموقع ماشین آلات و تجهیزات را الزامی می سازد.
نظربه اینکه بهره برداری صحیح از تا سیسات خصوصا در مقوله آب و فاضلاب در گرو دو عامل اصلی مدیریت فرایند و مدیریت عملکرد بهینه تأسیسات و تجهیزات است. لذا بحث و بررسی بر عوامل موثر در اجرای یک سیستمی که بتواند کارائی و اثر بخشی لازم را در یک سازمان دنبال داشته باشد بسیار مهم خواهد بود.
از طرف دیگر سیستم‎های کاربردی بدلیل فیزیکی و ماهوی دارای عمر مفید پیش بینی هستند. کاهش و افزایش عمر مفید سیستم ها ، بستگی به چند عامل دارد ار جمله کیفیت ساخت،  نوع رفتار با آن ، میزان کار کرد و از همه مهمتر رسیدگی که می تواند بصورت پیشگیری سرویس و نگهداری یا درمان (تعمیرات) باشد.

بیان مسأله پژو هش
هم اکنون اکثریت قریب به اتفاق مهندسین و مدیران ، توجه و علاقه فراوانی نسبت به              بهره گیری از دانش مهندسی نگهداری و تعمیرات، دارند. امروزه بخش مهندسی نگهداری و تعمیرات در واحدهای صنعتی پیش از پیش به استفاده از روشهای آمار و ریاضی در برنامه ریزی‎های خود روی آورده و شکل یک دانش به خود گرفته است.
وجود یک سیستم مجهز و برنامه ریزی شده نگهداری و تعمیرات از آنرو ضروری است که کنترل مستمر و اطلاع کامل از اوضاع و احوال و نحوه عملکرد واحد تولیدی، ابنیه، ماشین آلات و غیره .... را ممکن می سازد و لذا ارائه مطلوب ترین سرویسهای تعمیراتی و اتخاذ بهترین رو شها برای تداوم کار صنعت با حداکثر بازدهی و کاهش هزینه امکان پذیر می گردد.
از طرف دیگر افزایش سرمایه گذاریها در صنایع و محدودیت در منابع و مواد اولیه مورد نیاز سبب اهمیت کارائی و بهره وری از امکانات موجود نزد صاحبان صنایع و مدیران مسئول در صنعت گردیده است.این هدف زمانی مهمتر و در خور توجه بیشتر جلوه میکند که بحث رقابت های صنعتی شدید که در بازار های داخلی و جهانی وجود دارد مطرح می گردد.
شرکت آب و فاضلاب یک سیستم پیوسته بوده و در صورت بروز مشکل یا احتمالاً خرابی در تأسیسات و ماشین آلات این سیستم پیوسته دچار مشکل شده و باعث تأخیر در تولید می گردد که زیان های ناشی از آن نه تنها هزینه های زیادی را برای شرکت در برمیگیرد بلکه از آن مهم‎تر  باعث کمبود و نوسان در تولید آب شرب مصرفی مورد نیاز استان می شود بنابراین نیاز به یک سیستم نگهداری و تعمیرات پیشگیرانه در شرکت احساس می شود که بوسیله آن بتوان تا حدود زیادی از بروز مشکلات ناشی از تأخیر در تولید به جهت خرابی ناگهانی ماشین آلات جلوگیری شود.
دستیابی به این امر مهم زمانی حاصل می‎گردد که با مسائل تولیدی با دیدی منطقی ، علمی و دقیق و همراه با برنامه ریزی صحیح برخورد گردد، یکی از این مسائل مهم حفظ آمادگی و عملیاتی  نگهداشتن تجهیزات ، ماشین آلات و تأسیسات است و اصولی ترین راه حل این مسئله‎، استفاده از سیستم برنامه ریزی نگهداری و تعمیرات است.
استقرار چنین سیستمی در یک صنعت و یا سازمان نیازمند به بررسی همه جانبه از اهداف عالی سازمان گرفته تا عواملی نظیر نیروی انسانی ، منابع ، فرهنگ محیطی و محاطی و زمینه مناسب برای انتقال و اجرای آن دارد که در این پژو هش سعی شده این عوامل مورد بررسی قرار گیرد
شناخت سیستم نت
اگر سیستم را مجموعه ای از عناصر اطلاق کنیم که برای رسیدن به هدف خاصی با کمیت و کیفیت معلوم، طراحی و ساخته شده وبا ترتیبی با یکدیگر ترکیب شده اند، تعریف نمائیم، می توان ادعا کرد که هر سیستم از دو بخش اصلی زیر تشکیل شده است.
1.    هسته اصلی: این بخش وظیفه اجرای هدف را دارد.
2.    قسمت پشتیبانی: این بخش ضمن پشتیبانی از هسته اصلی تداوم اجرای اهداف را تضمین میکند و شامل وسائل و امکانات بررسی و آزمایش شرایط فنی و تکنولوژی ، ابزار نگهداری و تعمیرات ، قطعات یدکی ، اسناد و مدارک فنی نظیر نقشه ها ، دستور العمل های نگهداری، تعمیر و  بهره برداری و پرسنل آزموده و آماده برای بکارگیری روشها و ...... می باشد.
 در سالهای اخیر ، در مراحل پیشرفته این موضوع مورد توجه واقع شده که عناصر و عوامل پشتیبانی (لجستیک) به عنوان جزئی غیر قابل تفکیک از یک سیستم تعریف شوند. در چهار چوب این تعریف لازمست از همان ابتدا که فکر و تصور ایجاد یک سیستم مطرح می شود. همراه و همگام با طراحی، و ساخت، نصب و راه اندازی هسته اصلی ، امکانات پشتیبانی نیز به صورت سازگار و متعادل با هسته اصلی، مراحل ساخت ، نصب، و راه اندازی را طی نمایند.
در مراحل طراحی یک سیستم عوامل با اهمیت که لازم است همگام و سازگاربا عوامل تولیدی مورد نظر قرار گیرند، در پاسخگوئی به سؤالات ذیل قابل تعریف می باشند:
1.    تجهیزات چگونه طراحی و تولید شوند که عمر اقتصادی بیشتری داشته باشند و بتوان براحتی و با هزینه کم آنها را نگهداری و تعمیر نمود؟
2.    در دوران بهره برداری از تجهیزات چگونه عمل شود که تجهیزات خرابی کمتری داشته باشند و سرعت فرسودگی آنها در حدودی اقتصادی و قابل کنترل باشد؟
در بررسی های انجام شده دو عامل فوق مخصوصا عامل اول تا اوائل نیمه دوم قرن حاضر مورد اغماض واقع شده ، تنها از نیمه دوم قرن حاضر، بعلت بالا رفتن سطح دانش و تکنولوژی و پیچیدگی طرح و حرکات ماشین آلات و هزینه سنگینی که در اثر رکوردهای غیر منتظره ماشینها به سیستمهای صنعتی تحمیل میشود ، موضوع مورد توجه واقع شده و عنوان جدید از فعالیت ها را به صورت قابل مشخص و قابل تعریف در چهارچوب فعالیت های لازم در طراحی سیستم ها باز نمود.