تاریخ ادبیات فارسی معاصر

فهرست مطالب
مقدمه
ادبیات ایران پیش از اسلام
پارسی باستان
آثار به این زبان
نمایی از دستور زبان
پارسی میانه
پهلوی در مقابل پارسی میانه
حمله اعراب
سامانی
آل بویه
غزنویان
سلجوقیان و خوارزمشاهیان
حمله مغول
تیموریان
صفوی
افشاریان و زندیان
قاجار
ادبیات مشروطه
شعر نو
فرهنگ‌نویسان ایرانی
شاعران زن ایرانی
طنزپردا
زان
نویسندگان و شاعران انقلاب اسلامی
منتقدان ادبی
بلاغت در ادب فارسي
روشهاي ادبي اروپا در زبان فارسي
پرفسور دانییل کمیسارف، ایرانشناس روس
نظري به موانع بنيادي تكوين ادبيات مدرن فارسي

مقدمه
ادبیات فارسی یا پارسی معاصر به ادبیاتی گفته می‌شود که به زبان فارسی نوشته شده باشد. ادبیات فارسی تاریخی هزار و صد ساله دارد. شعر فارسی و نثر فارسی دو گونه اصلی در ادب فارسی هستند. برخی کتابهای قدیمی در موضوعات غیرادبی مانند تاریخ، مناجات و علوم گوناگون نیز دارای ارزش ادبی هستند و با گذشت زمان در زمره آثار کلاسیک ادبیات فارسی قرار گرفته اند.
آوازه برخی شاعران و نویسندگان ایرانی از مرزهای ایران فراتر رفته است. شاعران و نویسندگانی نظیر فردوسی، سعدی، حافظ شیرازی، عمر خیام و نظامی شهرتی جهانی دارند. در میان چهره‌های شناخته شده ادبیات معاصر فارسی در جهان می توان به صادق هدایت در داستان و احمد شاملو در شعر اشاره کرد.
ادبیات ایران پیش از اسلام
پارسی باستان
زبان پارسی باستان نیای زبان فارسی امروزی‌است و در تقسیم‌بندی زبان‌شناختی یکی از زبان‌های شاخهٔ غربی زبان‌های ایرانی باستان محسوب می‌شود. پارسی باستان چنان که از نامش بر می‌آید زبان قدیم پارسیان بودی و بسیاری از کتیبه‌های شاهان هخامنشی به این زبان نوشته شده‌است. پارسی باستان با زبان اوستایی و به تبع آن زبان سنسکریت خویشاوندی نزدیکی می‌دارد.
آثار به این زبان
آثار به‌جا مانده از این زبان به خط میخی هخامنشی‌است که از قرن ششم تا قرن چهارم پیش از میلاد تحریر شده‌اند. البته یک نمونه کتیبه هم در نقش رستم یافت شده‌است که به نظر می‌آید به زبان پارسی باستان است ولیکن به خط آرامی نوشته شده‌است و احتمال می‌رود که بعد از دورهٔ هخامنشی تحریر شده باشد. تنها چند واژه از آن تا کنون خوانده شده‌است