ارزشیابی مهارت شغلی

فصل اول                                         صفحه                                

• آشنايي با مفهوم سيستم و انواع آن                                  
• آشنايي با مفهوم سازمان وانواع آن وكاركردهاي سازمانهاي رسمي و غير رسمي---------------------
• شناسايي سبك هاي مديريتي،آشنايي با اصول مديريت و كاربرد آن

فصل دوم

• شناسايي : مفهوم آموزشي و آموزشهاي رسمي وغير رسمي
• شناسايي ويژگيهاي آموزشهاي فني و حرفه اي و نقش آن در نظام آموزشي
• شناسايي : مفهوم مديريت آموزشي و اصول آن و جايگاه مديريت آموزشي

فصل سوم

• شناسايي : ويژگيها ،قوانين و مقررات تاسيس ،فرايند اخذ مجوز و اصول اجراي مقررات و آيين نامه هاي تاسيس آموزشگاه هاي فني و حرفه اي
• آشنايي با مسائل و مسئوليت هاي حقوقي مديريت آموزشگاه

فصل چهارم

• شناسايي : دوره هاي آموزشي قابل اجرا در آموزشگاه ،اصول تشخيص وانتخاب كادر آموزشي ،فرايند برنامه ريزي آموزشي استاندارد مهارت
• شناسايي :اصول تدوين اهداف كلي و جزيي دوره آموزشي،اصول تحليل محتواي دوره آموزشي ،اصول تامين امكانات آموزشي آموزشگاه و اصول مديريت

فصل پنجم

·         شناسايي :اصول ارزشيابي جامع و فراگير ،اصول ارزشيابي از اثر بخشي آموزشي

فصل ششم

• شناسايي :پايه هاي اساسي نگارش ،مقررات مكاتبات اداري ،اصول استناد به قوانين و مقررات در مكاتبات اداري
• شناسايي اصول تهيه گزارشهاي مورد نياز آموزشگاه

 

 

فصل هفتم                                         صفحه          

• شناسايي : مفهوم ارتباط و عوامل تشكيل دهنده آن ،عوامل مؤثر ارتباطي ،موانع ارتباطي ،اصول برقراري روابط انساني
• آشنايي با اصول روانشناسي عمومي و آشنايي با جامعه شناسي عمومي

 

فصل هشتم

·         آشنايي : با اصول مقدماتي حسابداري عمومي ،مراكز مالي و اداري مرتبط با آموزشگاه         

·         شناسايي : تعرفه هاي آموزشي ،در آمد و هزينه ها و اصول نظارت بر   امور مالي آموزشگاه

فصل نهم

• آشنايي :با حوادث شغلي وعلل بروز آنها و بهداشت محيط كار ،با وسايل ايمني و بهداشت كار و كاربرد آنها
• شناسايي اصول پيشگيري از حوادث و رعايت نكات ايمني و حفاظتي و بهداشت كار

·         اشنايي با عوارض جانبي و اصول انجام كمك هاي اوليه ،آتش سوزي و اصول انجام آتش نشان.

 

آشنايي با مفهوم سيستم و انواع آن (سيستم هاي باز و بسته و كاركردهاي آنها)

­نظريه نوين مديريت : تئوري سيستم

چنانكه ملاحظه شد ، نظريه هاي سازماني و شيوه هاي مختلف مديريت در طول زمان مورد تحول و تكامل قرار گرفته است . در طي ده سال گذشته ، رويه خاصي زير عنوان «تئوري سيستم» براي بررسي هاي سازماني متداول گرديده است كه ممكن است به عنوان پايه و مبنائي براي بهم پيوستن و ارتباط نظريه هاي مختلف سازماني و شيوه هاي متعدد مديريت بكار رود .

ـ تعريف سيستم

 اصلاح سيستم به « مجموعه از اجزاء وابسته » اطلاق مي شود . به عبارت ديگر ، سيستم به معناي يك «كل» بكار مي رود كه از تركيب اجزاء متعددي تشكيل يافته است . حدود سيستم اصلي و سيستم هاي فرعي هميشه تابع قواعد و ضوابط يعني نيست به عنوان ، اگر بدن انسان را يك سيستم اصلي فرض كنيم ، هر يك از اجزاء آن (مانند دستگاه گوارش) سيستم فرعي بشمار مي رود ، ولي چنانچه خود دستگاه گوارش را سيستم اصلي تلقي نمائيم ، اجزاء وابسته (مانند معده ، روده ، كبد و ...) سيستم هاي فرعي سيستم اصلي (دستگاه گوارش) را تشكيل مي دهند . بهمين ترتيب در داخل يك سازمان (به عنوان سيستم اصلي) سازمان غيررسمي يك سيستم فرعي محسوب مي شود ، ولي اگر سازمان  غيررسمي خود سيستم اصلي تلقي شود ، در اين صورت سيستم هاي فرعي رفتار عبارتند از شبكه روابط اجتماعي ، شبكه روابط تخصصي ، شبكه قدرت و غيره كه قبلاً مورد بحث واقع شد . (اقتداري ، علي محمد (1310) ؛ ص 640)

ـ سيستم (نظام) عبارت است از منظومه اي از عناصر و اجزايي كه با هم ارتباط و كنش و واكنش متقابل داشته ، كل واحدي را به وجود مي آوردند . هر سيستم دراي حد و مرزي است كه آن را از محيط يا پيرامونش متمايز و با آن مرتبط مي سازد . حد و مرز بعضي سيستم ها ، نفوذ پذير و بعضي ديگر نفوذ ناپذير است بر مبناي اين خاصيت آنها را به سيستم هاي باز و بسته تقسيم مي كنند . (علاقه مند ، علي (1321) ص 176)

­انواع سيستم

سيستم معمولاً به دو نوع تقسيم مي شود : سيستم باز (open system) و سيستم بسته (dosed system)

 

ـ سيستم بسته : 

بيشتر به سيستم هاي مكانيكي در فيزيك و علوم اجتماعي اطلاق مي شود . سيستم بسته صرفاً با استفاده از نيروهاي داخلي و بدون ارتباط با محيط خارج مي تواند به كار خود ادامه دهد . در نظريه هاي كلاسيك ، سازمان به عنوان يك «سيستم بسته» تلقي مي شود كه فقط متكي بر عوامل و نيروهاي داخلي است و بدون ارتباط با محيط خارج مي تواند مسائل خود را از طريق سلسله مراتب و تقسيم كار و روابط رسمي در داخل دستگاه حل و فصل كند . يكي از مشخصات سيستم بسته ، گرايش ذاتي در جهت تعادل ايستا و ركورد و توقف است . به عبارت ديگر در سيستم بسته بازده دستگاه تناسبي با منابع مصروفه ندارد و اتلاق منابع تا بي نظمي و اختلال و اقدامات بدون هدف براي حفظ وضع موجود رواج پيدا مي كند . (kast and Rosenzweiy, op.cit, p.119.)

ـ سيستم باز :

برخلاف سيستم بسته ، در سيستم بازگشايي در جهت تعادل پويا و رشد و تكامل از طريق ارتباط دائم با محيط خارج ملاحظه مي شود . در اين حالت ، سيستم با دريافت منابع مادي و انساني و تغيير و تبديل آنها و سعي در ازدياد و بهبود بازده ، بيش از آنچه نيرو مي گيرد ، نيرو توليد مي كند ، و بدين ترتيب خود را در مقابل سكون و نابودي حفظ مي كند . در سيستم باز ، دستگاه نه تنها بايستي خود را با عوامل محيط خارج سازگار سازد ، بلكه دائماً خود را با عوامل متغير داخلي نيز منطبق مي سازد . (اقتداري ، علي محمد (1310) ص 65)

 

مفهوم سازمان و انواع آن و كاركردهاي سازمان هاي رسمي و غيررسمي

­سازمان

جامعه امروز ، جامعه سازماني است . كودكان در سازمان هايي به نام زايشگاه بدنيا مي آيند ، بيشتر سالهاي رشد و پرورش خود را در سازمان هايي به نام مدرسه مي گذرانند ، و پس از فراغت از مدرسه ، اغلب آنان به نحوي در سازمانهاي دولتي ، صنعتي ، تجاري يا آموزشي مشغول كار مي شوند . امروزه ، بخش عمده زندگي ما ، در سازمان ها يا در ارتباط با سازمان ها سپري مي شود . در يكي كار مي كنيم و از خدمات و توليدات سازمانهاي ديگر بهره مند مي شويم . بعضي از آنها بزرگ و پيچيده اند نظير سازمان هاي دولتي ، صنعتي ، دانشگاه ها و بعضي ديگر كوچك و ساده اند نظير شركت هاي خصوصي و انجمن هاي دانشجويي .

از اين رو ، گردش امور زندگي ، وابسته به سازمان ها و پيشرفت و بقاي جامعه ، تابع كار و عملكرد موثر آنهاست .

ـ تعريف سازمان

«سازمان عبارت از يك رشته روابط منظم و عقلاني است كه بين افرادي كه وظائف پيچيده و متعددي را انجما مي دهند و كثرت تعداد آنان به قدري است كه نمي توانند با هم در تماس نزديك باشند به منظور تامين هدفهاي مشترك خاصي برقرار مي گردد»[1] براي روشن شدن اين تعريف نخست به شرح اموري بپردازيم كه انجام آن براي تشكيل هر نوع سازمان ضرورت دارد .

1-     تقسيم كار : براي همكاري موثر دسته جمعي و لازمه تشكيل سازمان در درجه اول تقسيم كار و طبقه بندي وظايف است .

2-     اخيار و مسئوليت : حدود اختيارات و مسئوليت هاي شاغل در هر شغل بايد معلوم و مشخص شود .

3-     روابط : همكاري افراد در يك گروه متشكل به منظور تامين مقاصد يعني مستلزم اين است كه روابط آنها با يكديگر معلوم باشد .

برحسب عناصر مذكور در بالا سازمان را مي توان عمل طبقه بندي وظائف ، تفويض اختيار و تثبيت مسئوليت براي اجراي وظائف ، و تعيين روابط به منظور همكاري موثر در انجام هدفهاي سازمان تعريف نمود . (اقتداري ، علي محمد (1310) ص 119)

 در اينجا به كمك عناصر و ويژگي هاي مشتركي كه سازمان ها دارند ، مفهوم سازمان را تعريف خواهيم كرد عناصر و ويژگي هاي مشترك سازمان ها به شرح زيرند :

1-     سازمان ها هدف دارند ، يعني براي دستيابي به هدفها و مقاصد يعني به وجود مي آيند .

2-    سازمان ها از تركيب اجتماعي افرادي كه به طور گروهي كار مي كنند ، تشكيل مي شوند .

3-    فعاليت سازمانها استمرار زماني دارد .

4-    سامزان ها ، فعاليت خود را از طريق تفكيك وظايف ، از روي برنامه ، و با استفاده از دانش و فن و ابزار انجام مي دهند .

5-  سازمان ها ، واحدهاي يكپارچه و يگانه اي از فعاليت هاي منظم هستند و كار فعاليت خود را به طور عقلاني و منطقي ، هماهنگ و هدايت مي كنند .

بنابراين سازمان عبارتند از : هماهنگي معقول تعدادي از افراد كه از طريق تقسيم وظايف و برقراري روابط منظم و منطقي ، براي تحقق هدف يا منظور مشتركي ، به طور مستمر ، فعاليت مي كنند .

­انواع سازمان ها

1-   سازمان رسمي : سازمان هاي رسمي به منزله تدابير و وسايلي هستند كه براي رفع نيازهاي اساسي جامعه بوجود مي آيند و با سير تحولات اجتماعي روز به روز گسترده تر و پيچيده تر مي شوند . آنها هدفهاي گوناگون و متفاوتي دارند و براي رسيدن به هدفهاي خود ، طبق برنامه فعاليت مي كنند . فعاليت آنها مستلزم استفاده از منابع انساني ، مادي و مالي است . سازمان هاي رسمي ، تحت نظم و ترتيب و قواعد و مقررات معيني فعاليت مي كنند و رفتار و مناسبات افراد در آنها ، تحت الگو و موازين ويژه اي شكل مي گيرد . چون ويژگي برجسته اين سازمان ها آن است كه رسماً و با قصد صريح نيل به هدفهاي معين برپا مي شوند ، اصطلاح سازمان رسمي بدانها اطلاق مي شود . (علاقه مند ، علي (1321) ص 5)

2-  سازمان غيررسمي : سازمان غير رسمي الگوي روابطي پديد مي آيد كه در هيچ نموداري منعكس نيست . در سازمان غير رسمي بر روباط گروهي افراد سازمان استوار است و نيازهاي فردي و گروهي آنها در شكل پذيري آن موثر است . روابط غيررسمي ، الگوي روابط رسمي سازماني را تحت تاثير قرار داده ، در نتيجه ، فراگرد تصميم گيري و مديريت را متاثر مي سازد . سازماندهي ، نظام رسمي همكاري و اشتراك مساعي را پديد مي آورد . با استخدام افراد و انتصاب افراد در پستها و مناصب سازمان رسمي ، ميان آنها كنش هاي متقابلي شكل مي گيرد و روابط متقابلي پديد مي آيد كه غالباً در ساختار رسمي سازمان پيش بيني نشده اند . از اين رو آنها ، براي ارضاي نيازهاي امنيت ، روابط اجتماعي ، احساس تعلق ، گروههاي غيررسمي را بوجود مي آورند . مي توان گفت به محض تشكيل سازمان رسمي ، موجبات تشكيل گروههاي غيررسمي ، و در نتيجه سازمان غيررسمي ، فراهم مي شود .