دانشکده معماری

فهرست مطالب
عنوان : دانشكده معماري                                                                 صفحه
مقدمه     4
فصل اول : شناخت مسائل و نكات مربوط به ساختمان‌هاي دانشگاهي     6
ويژگي‌هاي عمومي پرديس دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالي     7
آرايش وسازماندهي فضائي جزء بناها     9
اصول و ضوابط طراحي و فضاهاي دانشكده‌اي     10
فصل دوم : استانداردها (ابعاد و فضاهاي مورد نياز)    21
پلكان ..........................................................................................................    22
راهروها و مسيرهاي شيب دار ..............................................................    23
دربها ..........................................................................................................    24
كيفيت هوا ........................................................................................    25
راندمان ديد .....................................................................................    26
روشنايي مصنوعي ...................................................................    26
رنگ ..........................................................................................    28
طرح و بافت ..........................................................................    34
نويز (اغتشاش صوتي) وآكوستيك ........................................    34
حساسيت نسبت به ارتعاشات ..............................................    35
مسيرهاي پياده رو .............................................................    39
دسترسي و مسير گردش يا سيركولاسيون ...........................    39
تئاترها و سالن‌هاي سخنراني............................    40
شكل اساسي ...................................................    41
سالن‌هاي سخنراني : صندلي‌ها .......................    43
سالن‌هاي سخنراني : مقررات آتش نشاني ..........................    47
آكوستيك ........................................................................    47
فصل سوم : شرح برنامه دانشكده معماري .........................    48
آشنايي با رشته‌هاي آموزشي دانشكده ...........................    49
دوره كارشناسي معماري ..........................................    49
دوره كارشناسي ارشد معماري ...........................    52
فصل چهارم : بررسي نمونه‌هاي مشابه .........................    53
يوگينا آفتاندليانس ................................    54
دانشكده هنرهاي زيبا..........................    55
دانشكده معماري اپورتو، (OPORTO) ....................    62
دپارتمان زمين شناسي، دانشكدة آويرو، پرتغال ...................    64
كلاس بلوك 3، دانشگاه آليكان ................................    67
دانشكده حقوق، دانشگاه جيرونا ............................    68
كالج آموزشي معلمان، (setubal)................................    69
فصل پنجم : شناخت بستر طرح ...........................    72
محدوده سایت......................................    73
فصل ششم : اقليم .....................................    74
روشهاي دستيابي به اهداف عمده طراحي اقليمي .............    75
نيازهاي حرارتي و فضاهاي داخلي ساختمان ...............    91
فصل هفتم : معرفي پروژه .........................    99
برنامه فيزيكي .............................................    100
طراحي (معماري، سازه، تأسيسات)     .........................    102
معماري ...................................................................    104
سازه .......................................................................    107
تأسيسات ................................................................    109
اسناد و مدارك ................................................................    110
منابع و مآخذ ................................................................    111






مقدمه
تعليمات آكادميك نقش بسيار مهمي را در رشد صنعتي اقتصادي وفرهنگي جامعه ايفا مي‌كند. تمامي كشورهاي در حال توسعه ذخيره عظيمي از نيروهاي انساني دارند كه به منظور موثر واقع شدن در امر توسعه، اين گروه از جمعيت بايد مهارتهاي لازم را فرا مي‌گيرند در غير اينصورت اين نيروي بالقوه نه تنها نقش مؤثر خود را در توسعه و پيشرفت ايفا نمي‌نمايد بلكه خود بر مسائل و مشكلات مي‌افزايد. ارائه الگوي مناسب جهت ساماندهي قصايي دانشكدة معماري به منظور بالا بردن سطح مهارت و تربيت كارشناسان با تخصصهاي لازم براي تبديل نيرو بالقوه جامعه بالفعل و در نتيجه گامي بزرگ در جهت رشد صنعتي اقتصادي و فرهنگي جامعه است كه جزوة حاضر مطالعاتي است در جهت رسيدن به اين امر.
 
پيشگفتار :
به نام يگانه معمار هستي كه با دميدن روح آفرينندة خويش در كالبد انسان، او را جانشين خود بر روي زمين قرار داد. همانگونه كه خداوند با دميدن روح خود در جسم بي جان آدمي را مي‌آفريند. انسان نيز در مقام جانشين وي با دميدن روح خلاقة خود در كالبد مواد خام و بي جان به آنها زندگي مي‌بخشد و بدين سان هنر از انسان زاييده مي‌شود. آفرينش چشمة جوشان هنرهاست و آثار بزرگ هنري در پرتو نور آفرينشگري خالقان خودپا به عرصه وجود نهاده‌اند.
شناخت مسائل و نكات مربوط به ساختمان‌هاي دانشگاهي
ويژگي‌هاي عمومي پرديس دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالي
مجموعه‌هاي دانشگاهي اعم از مجتمع‌هاي بزرگ و دانشكده‌هاي تك رشته‌اي، پرديس ناميده مي‌شوند. سيماي مطلوب دانشگاه‌ها با مشخصه كلي كالبدي آن تعيين مي‌گردد و بايد با هدف‌ها و مشخصات آموزش و اوضاع كلي محيط هماهنگ باشد. انواع پرديس‌ها در رابطه با مسائل شهري، در گروه‌هاي زير دسته بندي مي‌شوند:

•    پرديس پراكنده داخل شهر
در چنين پرديسي، ساختمان‌هاي دانشگاه يا مدرسه آموزش عالي به صورت پراكنده در نقاط مختلف شهر قرار دارند و بين ساختمانهاي و فضاي آموزشي مختلف را فضاهاي عمومي شهر پر مي‌كند. اين نوع پرديس‌ها باعث مي‌شوند كه همبستگي محيط آموزشي و شهر بيشتر شده و تحرك فرهنگي بوجود آيد، واحدهاي آموزشي از استقلال نسبي برخوردار شوند و شهر از موقعيت مؤسسات آموزش عالي شديداً متأثر گردد. ايجاد چنين پرديس‌هايي وقتي مناسب است كه امكانات ارتباطي در شهر به اندازه كافي وجود داشته باشد و  زمين‌هاي قابل ساخت در قطعات مناسب در داخل شهر در دسترس باشند.
•    پرديس مجتمع چند ياخته‌اي داخل شهر
در چنين پرديسي، كليه ساختمان‌ها در يك محوطه بسته قرار مي‌گيرند و بين ساختمان‌ها و فعاليت‌هاي مختلف واحدهاي آموزشي، فضايي جز آنچه كه متعلق به دانشگاه باشد، وجود ندارد. در واقع اين نوع پرديس‌ها ارتباطي با شهر ندارند و براي ايجاد اين پرديس‌ها، نياز به قطعه زمين وسيعي در داخل شهر است. مجتمع بودن كليه واحدهاي آموزشي در يك محوطه باعث مي‌شود كه دانشجويان بيشتر با يكديگر تماس داشته باشند و توجه آنان بيشتر جلب مسائل خاص دانشگاهي گردد تا به زندگي روزمره شهري و مسائل آن.

•    پرديس مجتمع خارج از شهر
در چنين پرديسي، كليه فعاليت‌هاي آموزشي دانشگاه در محوطه وسيعي بدون امكان دسترسي مستقيم به كليه تأسيسات شهري وجود دارد. ايجاد چنين پرديسي ايجاب مي‌كند كه مسائل خاص شهري اهميتي از ديدگاه آموزش نداشته باشد و محوطه دانشگاه خود به صورت شهري خود كفا درآيد.



*آرايش و سازماندهي فضايي جزء بناها
در مورد طرق اصلي آرايش و سازماندهي بنا براي يك مجموعه، ممكن است با شرايطي به شرح زير مواجه شويم :
-    فضاها داراي عملكردهايي خاص باشند يا به فرمهاي خاصي نيازمند باشند.
-    فضاها از نظر كاربردي انعطاف پذير باشند و آزادانه تنظيم شوند.
-    عملكرد با درجه اهميت فضاها در سازماندهي بنا منحصر به فرد و يگانه است.
-    فضاها داراي عملكردهاي مشابه باشند و بتوانند به صورت يك مجموعه عملكردي در كنار هم قرار گيرند يا در يك تركيب خطي تكرار شوند.
-    فضاها براي تأمين نور، تهويه و ديد، نياز به فضاهاي سرباز بيرون دارند.
-    فضاها براي خصوصي بودن بايد مجزا شوند.
-    فضاها بايد به راحتي قابل دسترس باشند.
-    شيوه و ارايش اين فضاها مي‌تواند اهميت نسبي و نقش عملكردي سمبوليكشان را درسازماندهي يك جا روشن نمايند.


    اصول و ضوابط طراحي فضاهاي دانشكده‌اي
•    آموزش نظري
- مشخصات عمومي كلاس‌هاي درس
در تمام كلاس‌هاي درس و در كل فضاهاي پرجمعيت براي امكان خروج سريع در هنگام سوانح مانند آتش سوزي، درها به سمت خارج باز مي‌شوند.
كلاس‌هاي درس مي‌بايست جهت استفاده از وسايل مختلف سمعي – بصري مجهز باشند.
امكان تاريك كردن كلاس، رعايت حداقل 3 متر فاصله بين اولين رديف صندلي‌ها با تخته سياه يا پرده نمايش، در نظر گرفتن محل مناسب جهت قرار دادن دستگاه‌هاي سمعي – بصري، نظير دستگاه اپك، اورهد، ويدئو و ... در كلاس، از جمله تسهيلاتي است كه مي‌بايست پيش بيني گردد.
عرض درب كلاس‌ها حداقل 110 سانتي متر در نظر گرفته مي‌شود تا بدين ترتيب حمل و نقل انواع وسايل كمك آموزشي به كلاس به سهولت انجام پذيرد. ارتفاع كلاس‌ها بستگي به شرايط نور روز، عوامل خارجي (درخت، ساختمان و ...) دارد. براي اطاق به عمق 6 تا 8 متر، ارتفاع 25/3 تا 75/3 متر كافي و مناسب است.

- نور رساني طبيعي كلاس‌ها
براي نور مناسب  در روز، سطح پنجره‌هاي كلاس بايستي 20 تا 50درصد سطح خود كلاس باشد. در صورت بيشتر از 5/6 متر بودن عمق اطاق، پنجره مقابل براي نور رساني يكسان لازم است. اين پنجره بايد حداقل 20/1 متر پهنا داشته باشد و ارتفاع آن 5/2 متر باشد.