مدیریت ، مديريت آموزشي اصول و کاربرد آنها

فهرست مطالب


1-    تشخيص مفاهيم :    3
1-1-    مدیریت ، مديريت آموزشي اصول و کاربرد آنها    3
1-2-    انواع سبکهای مدیریتی :    6
1-3-    آموزش و انواع آن    9
1-4-    سیستم ، انواع و کارکردهای آن ( نگرش سیستمی در مدیریت آموزشی )    11
1-5-    سازمان ، انواع و کارکردهای آن  ( نظریه های سازمان مدیریت )    15
2-    برنامه ريزي ، نظارت بر اجراي برنامه ها :    19
2-1-    برنامه ريزي آموزشي و نظارت بر اجراي آن برنامه ها    19
2-2-    فرآيند برنامه ريزي آموزشي    20
2-3-    اصول تدوين اهداف كلي و جزئي دوره آموزشي    21
2-4-    اصولا تحليل محتواي دوره آموزشي    23
2-5-    ويژگيهاي اساسي آموزش پودماني    23
3-    ارزشيابي از دوره هاي آموزشي    27
3-1-    مفهوم ارزشيابي آموزشي و روشهاي آن    27
3-2-    اصول ارشيابي جامع و فراگير    28
3-3-    اصول ارزشيابي از اثر بخشي آموزشي    30
4-    نحوه تهيه گزارش هاي مورد نياز يك آموزشگاه    37
4-1-    پايه هاي اساسي و مقررات مكاتبات اداري    37
5-    برقراري روابط انساني و اصول ارتباطات    39
5-1-    اصول برقراري روابط انسانی    39
5-2-    مفهوم ارتباط و عوامل تشكيل دهنده آن    40
5-3-    عوامل مؤثر ارتباطي و سدها و موانع ارتباط    42
5-4-    اصول روانشناسي عمومي    45
5-5-    اصول جامعه شناسي عمومي :    48
6-    نظارت بر امور مالي آموزشگاه :    51
6-1-    هدف اصلي حسابداري و مفهوم معادله اصل آن    51
6-2-    مفاهيم و اصطلاحات حسابداري ( دارايي ها و بدهي ها )    54
6-3-    اصول عمومي حسابداري    57
6-4-    ثبت معاملات حساب ها ( شناخت دفاتر مالي قانوني و دفاتر كمكي حسابداري )    59
6-5-    انواع گزارشهاي حسابداري ( تراز آزمايشي ، ترازنامه ، صورت سود و زيان و صورت حساب )    65

7-    تهيه محتواي مربوط به خلاقيت و نوآوريهاي مدير:    81
7-1-    خلاقيت ، نوآوري و فنون آنها    81
7-2-    شيوه هاي تفكر خلاق    86
7-3-    موانع خلاقیت ونوآوری  درسازمانها:    90
8-    نحوه پيشگيري از حوادث و رعايت نكات ايمني و بهداشت محيط كار :    93
8-1-    حوادث شغلي و علل بروز آنها و بهداشت محيط كار    93
8-2-    اصول پيشگيري از حوادث و رعايت نكات ايمني و بهداشت محيط كار    104
8-3-    عوارض جانبي و اصول کمکهای اوليه    108
8-4-    آتش‌سوزي و اصول انجام آتش نشاني    113
8-5-    آسيب‌هاي‌ الكتريكي‌    116
8-6-    اقدامات‌ در وضعيت‌هاي‌ اورژانس‌:    119
 
1-    تشخيص مفاهيم :
1-1-    مدیریت ، مديريت آموزشي اصول و کاربرد آنها
مدیریت در مفهوم کلی و عام آن به شکل ها و با دیدگاههای متفاوت تعریف شده است . همه اندیشمندان مدیریت در یک نکته اتفاق نظر دارند و آن این است که مدیریت عامل رسیدن به اهداف سازمان می باشد . استونر "stoner"  می گوید ،   فرآیند برنامه ریزی ، سازماندهی ، هدایت و کنترل کوشش های اعضای سازمان و استفاده از تمام منابع سازمان برای دست یابی به اهداف معین سازمانی است . بیشترین تأکید این تعریف بر وظایف اصلی مدیریت و استفاده از همه منابع و امکانات برای رسیدن به هدف های سازمانی می باشد .
فلیپو "Flippo" مدیریت را هماهنگی همه منابع از طریق فراگردهای برنامه ریزی و کنترل عملیات سازمان بطوری که هدف ها را بتوان بطور موثر و صرفه جویانه حاصل نمود تعریف می کند . در این تعریف مدیریت جریانی مجموعه ای است که مهم ترین کار او هماهنگی ، برنامه ریزی و کنترل است . اساسی ترین نکته در تعریف فوق اصطلاحات موثر و صرفه جویانه است . موثر بودن کار مدیر یعنی دست یافتن به هدف ها و آنچه سازمان می بایست به آن برسد . مفهوم صرفه جویانه به معنی استفاده مناسب ، بجا و اقتصادی از امکانات و منابع موجود در سازمان است . مدیر باید در ظرف زمان و مکان و رعایت عمر و انرژی مصرف شده از منابع استفاده بهینه کند . صرفه جویانه یعنی این که برآیند نتایج بدست آمده بطور قایل ملاحظه ای از برآیند منابع ، نیروها ، امکانات ، انرژی و زمان صرف شده بیشتر باشد .
 علی علاقه بند ، مدیریت را بوجود آوردن و حفظ کردن محیطی که در آن افراد بتوانند در جهت برآوردن هدف های معینی بطور موثر و کار آمد فعالیت کنند تعریف می کند . در بیشتر تعاریف مدیریت ، به انسان و کار کردن انسان ها اشاره شده است . یک تعریف مدیریت را کار کردن با افراد و به وسیله افراد و گروه ها برای تحقق هدف های سازمانی معرفی می کند . صاحب نظر دیگری می گوید ، مدیریت یعنی هنر انجام دادن کارها به وسیله دیگران . عده ای نیز مدیریت را فراهم کردن محیط مناسب برای افراد می دانند .
1-1-1-    کار کردهای مدیریت :
 فرا گرد مدیریت را غابلاً بکار کردها یا وظایف مدیریت تفکیک و تجزیه می کنند منظور از کار کرد اشاره به فعالیت مهم و اساسی است که در نیل به هدف ضرورت تام دارد .
 هانری فایول اولین کسی بود که فراگرد مدیریت را به وظایف یا کار کرد ها تقسیم و تعریف کرد او پنج وظیفه ی اساسی را در مدیریت تشخیص داد :
1-   برنامه ریزی ، یعنی پیش نگری و تدارک وسایل برای عملیات آینده .
2-    سازماندهی ، یعنی ترکیب و تخصیص افراد و منابع دیگر برای انجام دادن کار .
3-   فرماندهی ، یعنی هدایت و جهت دهی افراد در انجام دادن کار .
4-    هماهنگی ، یعنی به هم پیوستن و وحدت بخشیدن همه ی کوشش ها و فعالیتها .
5-    کنترل ، یعنی رسیدگی به اینکه آیا کلیه امور طبق مقررات و دستورات  صورت می گیرند یا نه .
تعریف مدیریت آموزشی ، اصول و کاربرد آنها :
فرهنگ لغات بین المللی تعلیم و تربیت  ، مدیریت آموزشی را به کار بردن تکنیک ها و روشهای اداره ی سازمانهای تربیتی با در نظر گرفتن هدفها و سیاستهای کلی تعلیم و تربیت تعریف می کند .
فرهنگ لغات تعلیم و تربیت ، مدیریت آموزشی را راهنمایی ، کنترل و اداره امور مربوط به جریان تعلیم و تربیت در سازمانهای تربیتی می داند . فرهنگ لغات  مدیریت آموزشی دیگری می گوید ، مدیریت آموزشی یعنی فرآیند هدایت و کنترل فعالیتهای اعضای یک سازمان رسمی برای دست یابی اهداف سازمان آموزشی .
کنزوویچ ، مدیر آموزشگاهی را چنین تعریف می کند :
مدیریت آموزشگاهی فرآیند اجتماعی مربوط به هویت دادن ، نگهداشتن ، برانگیختن ، کنترل کردن و وحدت بخشیدن تمام نیروهای رسمی و غیر رسمی انسانی و مادی  سازمان یافته در یک نظام واحد و یکپارچه می باشد . که برای دست یابی به هدفهای از پیش تعیین شده طراحی شده است .
وایلز ، مدیریت و رهبری آموزشی را مترادف با تسهیل کنندگی می داند او می گوید ، رهبری آموزشی عبارت از یاری و مدد به بهبود کار آموزشی است و هر عملی که بتواند معلم را یک قدم پیشتر ببرد رهبری آموزشی خوانده می شود . اگر چه این تعریف در یک حالت کلی بیان شده است و بیانگر جنبه های اختصاصی وظایف مدیریت نمی باشد ، ولی این نکته مهم را روشن می سازد که وظیفه اساسی مدیریت آموزشی کمک به فراهم آوردن زمینه ها و شرایط مناسب کار برای معلمین و دانش آموزان و در نتیجه پیشرفت امور آموزشی است .
بطور کلی مدیریت آموزشی فرآیندی است اجتماعی که با بکار گیری مهارتهای علمی ، فنی و هنری کلیه نیروهای انسانی و مادی را سازماندهی و هماهنگ نموده و با فراهم آوردن زمینه های انگیزش و رشد با تأمین نیازهای منطقی فردی و گروهی معلمان ، دانش آموزان و کارکنان بطور صرفه جویانه به هدفهای تعلیم و تربیت برسد .
کار کردهای مدیریت آموزشی :
1-   نظارت و راهنمایی دبیران یا معلمان .
2-   برنامه ریزی ( آموزشی و درسی ) .
3-   روابط اجتماعی و فرهنگی در مناسبات انسانی .
4-   ایجاد و اسقرار تغییر .
5-   ارزشیابی ( مطلق ، نسبتی ، مرحله ای و پایانی ) .
6-    اجرایی .
7-   میانجی و یاور در حل مشکلات ، بحرانها و تعارضات .
8-    حسابرسی و کنترل امور مالی و بودجه و پشتیبانی تدارکاتی .
9-   مشاوره و راهنمایی تحصیلی ، شغلی ، روحی و روانی دانش آموزان .
10-   رشد سازمانی و امور کارکنان .
1-2-     انواع سبکهای مدیریتی :
 مدیریت علمی : فردریک تیلور ، بانی مکتب مدیریت علمی ، با ملاحظاتی درباره کار آیی تولید و محدودیت توانایی جسمی افراد انسانی ، پیشنهادهایی برای اثر بخش سازی سازمانها ارائه داد . منظور از کارآیی ، بالا بردن سطح تولید و بیشینه سازی بازده با کمترین هزینه هاست .
 تأثیر برمدیریت آموزشی : بطور کلی ، اگر قرار براین باشد که اصول مدیریت علمی را در مدیریت آموزشی بکار بریم ، طبعاً در درجه اول باید بر فعالیتهای سطح عملیاتی نظام آموزشی ، یعنی ، کلاس درس و مدرسه تمرکز کنیم .  آنگاه ، در این سطح از روشهای علمی به منظور تعیین ( 1) استانداردهای مطلوب تولید (بازده آموزش و پرورش ) ، ( 2) شیوه های ویژه تولید ( روشهای آموزش و پرورش ) ، ( 3) ملاکهای خاص گزینش  ، تربیت ، کارگماری ، و نگهداری تولید کنندگان ( معلمان و مدیران ) ، و ( 4) ابزار و وسایل تولید ( تکنولوژی آموزشی ) استفاده کنیم .  بنابراین ، وظیفه معلمان و مدیران آموزشی نیز به استفاده موثر از روشها ، فنون و مواد استاندارد برای تولید بازده آموزشی استاندارد منحصر خواهد شد .