بررسي تأثير عوامل مديريتي بر صفات اقتصادي گله‌هاي مرغ مادر گوشتي

عنوان                                                        صفحه
فصل اول: کلیات
1-1- مقدمه    1
1-2- فرضیات    3
فصل دوم: بررسی منابع
تاريخچه صنعتي شدن مرغ در دنيا و ايران    4
تغذیه گله هاي مرغ مادر گوشتی     6
2-1- تغذیه گله هاي مرغ مادر گوشتی در دوره رشد    8
2-1-1- احتیاجات انرژی جوجه های در حال رشد    8
2-1-2- احتیاجات پروتئین جوجه های در حال رشد    8
2-1-3- محدودیت خوراک    12
2-1-3-1- محدودیت کیفی خوراک    12
2-1-3-2- محدودیت کمی خوراک    12
2-1-3-2-1- تغذیه هر روزه    12
2-1-3-2-2- تغذیه یک روز در میان    13
2-1-4- تغذیه پیش از تخمگذاری    16
2-1-4-1- سوخت و ساز کلسیم    16
2-1-4-2- وزن و جثه بدن    17
2-1-4-3- ترکیبات بدن    17
2-1-4-4- وزن تخم مرغ و جوجه درآوری    17
2-2- تغذیه گله هاي مرغ مادر گوشتی در دوره تولید    19
عنوان                                                        صفحه
2-2-1- احتیاجات انرژی قابل سوخت و ساز گله هاي مرغ مادر گوشتی در دوره تولید    20
2-2-2- احتیاجات پروتئین خام و آمينو اسيد گله هاي مرغ مادر گوشتی در دوره تولید    28
2-3- مدیريت گله هاي مرغ مادر گوشتی    32
2-3-1- مدیریت یکنواختی سازی وزن بدن    32
2-3-2- مديريت برنامه نوري    34
2-3-3- مدیریت کنترل شرایط محیطی    36
2-3-3-1- جهت قرار گرفتن آشیانه ها (شرقی- غربی و شمالی- جنوبی)    36
2-3-3-2- ارتفاع از سطح دریا در محل کارخانه جوجه کشی و مزرعه    37
2-3-3-3- تراکم در واحد سطح آشیانه گله های مادر گوشتی    38
2-4- مدیریت کیفیت آب در مزارع مرغ مادر گوشتي    38
فصل سوم: مواد و روشها
3-1- محل انجام پژوهش    39
3-2- جامعه آماری    39
3-3- واحد آماری    39
3-4- نرم افزار مورد استفاده    39
3-5- نحوه جمع آوری اطلاعات لازم برای پژوهش    39
3-5-1- اطلاعات دوره پرورش گله های مادر گوشتی    40
3-5-1-1- تمهیدات تغذیه ای در دوره پرورش مرغ و خروس گله های مادر گوشتی    40
3-5-1-2- تمهیدات مدیریتی در دوره پرورش مرغ و خروس گله های مادر گوشتی    41
3-5-1-3- تمهیدات محیطی در دوره پرورش مرغ و خروس گله های مادر گوشتی    41
3-5-2- اطلاعات دوره تولید گله های مادر گوشتی    42
عنوان                                                        صفحه
3-5-2-1- تمهیدات تغذیه ای در دوره تولید مرغ و خروس گله های مادر گوشتی    42
3-5-2-2- تمهیدات مدیریتی در دوره تولید مرغ و خروس گله های مادر گوشتی    43
3-5-2-3- تمهیدات محیطی در دوره تولید مرغ و خروس گله های مادر گوشتی    43
3-5-3- نمونه برداری از آب مصرفی مزارع مرغ مادر گوشتی (جهت آزمایش شیمیایی)    44
3-5-3-1- انجام آزمایش تعیین کیفیت شیمیایی آب مصرفی مزارع مرغ مادر گوشتی    44
3-5-3-1-1- سختی کل    44
3-5-3-1-2- سختی کلسیم    44
3-5-3-1-3- سختی منیزیم    45
3-5-3-1-4- سختی کلر    45
3-5-3-1-5- باقیمانده تبخیر    45
3-5-3-1-6- معادل NaCl    46
3-5-3-1-7- تعیین قلیائیت کل    46
3-5-4- تعیین میزان مواد مغذی جیره های غذایی مصرفی در دوره پرورش و تولید گله های مرغ مادر گوشتی    46
3-6- تجزیه و تحلیل    47
3-6-1- ضریب همبستگی    47
3-6-2- تجزیه واریانس    47
3-6-3- روابط رگرسیون    47
3-7- متغیيرهای بررسی شده در دوره پرورش و تولید گله های مادر گوشتي    48
3-7-1- متغيیرهای بررسی شده در دوره پرورش مرغ مادر گوشتی (1 تا 22 هفتگی)    48
3-7-2- متغيیرهای بررسی شده در دوره پرورش خروس گله های مادر گوشتی (1 تا 22 هفتگی)    48
3-7-3- متغيیرهای بررسی شده در دوره تولید مرغ مادر گوشتی (23 تا 64 هفتگی)    49
3-7-4- متغيیرهای بررسی شده خروس گله های مادر گوشتی در دوره توليد (23 تا 64 هفتگی)    50
عنوان                                                        صفحه
3-7-5- متغيیرهای بررسی شده درخصوص میزان مصرف سرانه آمینواسیدها (متيونین و متيونین + سیستئین و ليزین) در دوره پرورش و تولید مرغ و خروس گله های مادرگوشتی    50
3-7-6- متغيیرهای بررسی شده در خصوص کیفیت شیمیایی آب مصرفی مزارع مادرگوشتی    50
فصل چهارم: نتایج و بحث
4-1- متغییرهای بررسی شده در دوره پرورش گله های مرغ مادر گوشتی (1 تا 22 هفتگی)    52
4-1-1- اثر تمهیدات تغذیه ای در دوره پرورش گله های مرغ مادرگوشتی    52
4-1-1-1- اثر انرژی قابل سوخت و ساز مصرفی سرانه از جیره غذایی آغازین گله های مرغ مادر گوشتی    52
4-1-1-2- اثر انرژی قابل سوخت و ساز مصرفی سرانه تا زمان تحریک نوري گله هاي مرغ مادر گوشتی    54
4-1-1-3- اثر مدت زمان استفاده از جیره غذایی آغازین گله های مرغ مادرگوشتی    55
4-1-2- اثر تمهیدات مدیریتی در دوره پرورش گله های مرغ مادرگوشتی    56
4-1-2-1- اثر یکنواختی وزن بدن گله های مرغ مادرگوشتی در سن 20 هفتگی    56
4-1-3- اثر تمهیدات محیطی در دوره پرورش گله های مرغ مادرگوشتی    59
4-1-3-1- اثر وضعیت مرزعه پرورش گله های مرغ مادرگوشتی در خصوص تعداد گله (تک سنی- چند سنی)    59
4-1-3-2- اثر میزان تراکم در واحد سطح آشیانه گله های مرغ مادرگوشتی در دوره پرورش    61
4-1-4- اثر تمهیدات تغذیه ای و مدیریتی و محیطی در دوره پرورش گله های مرغ مادر گوشتی    62
4-2- متغییرهای بررسی شده در دوره پرورش خروس گله های مادر گوشتی (1 تا 22 هفتگی)    64
4-2-1- اثر تمهیدات تغذیه ای در دوره پرورش خروس گله های مادر گوشتی    64
4-2-1-1- اثر خوراک مصرفی سرانه از جیره غذایی آغازین خروس گله های مادر گوشتی    64
4-2-1-2- اثر پروتئین خام مصرفی سرانه از جیره غذایی آغازین خروس گله های مادر گوشتی    66
4-2-1-3- اثر کل پروتئین خام مصرفی سرانه در دوره پرورش خروس گله های مادر گوشتی    68
4-2-2- اثر تمهیداتی مدیریتی در دوره پرورش خروس گله های مادر گوشتی    69
عنوان                                                        صفحه
4-2-2-1- اثر یکنواختی وزن بدن خروس گله های مادر گوشتی در زمان تحریک نوری    69
4-2-3- اثر تمهیدات محیطی در دوره پرورش خروس گله های مادر گوشتی    71
4-2-3-1- اثر وضعیت مزرعه پرورش خروس گله های مادر گوشتی در خصوص تعداد گله (تک سنی- چند سنی)    71
4-2-3-2- اثر میزان تراکم در واحد سطح آشیانه خروس گله های مادرگوشتی در دوره پرورش    73
4-2-4- اثر تمهیدات تغذیه ای و مدیریتی و محیطی در دوره پرورش خروس گله های مادر گوشتی    74
4-3- متغییرهای بررسی شده در دوره تولید گله های مرغ مادر گوشتی (23 تا 64 هفتگی)    76
4-3-1- اثر تمهیدات تغذیه ای در دوره تولید گله های مرغ مادر گوشتی    76
4-3-1-1- اثر کل انرژی قابل سوخت و ساز مصرفی سرانه در دوره تولید مرغ مادر گوشتی    76
4-3-1-2- اثر انرژی قابل سوخت و ساز مصرفی سرانه مرغ مادر گوشتی در زمان اوج تولید تخم مرغ    79
4-3-2- اثر تمهیدات مدیریتی در دوره تولید گله های مرغ مادر گوشتی    80
4-3-2-1- اثر مدت زمان روشنايي گله هاي مرغ مادر گوشتی در بلوغ جنسي    80
4-3-2-2- اثر نسبت اوليه خروس به مرغ گله هاي مادر گوشتی در شروع تخمگذاري    82
4-3-3- اثر تمهيدات محيطي در دوره توليد گله هاي مرغ مادر گوشتی    83
4-3-3-1- اثر ارتفاع از سطح دریا در محل کارخانه جوجه کشی گله هاي مادر گوشتی     83
4-3-4- اثر تمهیدات تغذیه ای و مدیریتی و محیطی در دوره تولید گله هاي مرغ مادر گوشتی    85
4-4- متغییرهای بررسی شده خروس گله هاي مادر گوشتی در دوره تولید (23 تا 64 هفتگی)    87
4-4-1- اثر تمهیدات تغذیه ای خروس گله هاي مادر گوشتی در دوره تولید    87
4-4-1-1- اثر کل پروتئین خام مصرفی سرانه خروس گله هاي مادر گوشتی در دوره تولید    87
4-4-1-2- اثر پروتئین خام مصرفي سرانه (در روز) خروس گله هاي مادر گوشتی در دوره توليد    90
4-4-2- اثر تمهیدات مدیریتی خروس گله هاي مادر گوشتی در دوره تولید    91
4-4-2-1- اثر سن خروس گله هاي مادر گوشتی در زمان رسیدن به حداکثر مدت روشنایی در دوره تولید     91
4-4-2-2- اثر نسبت خروس به مرغ گله هاي مادر گوشتی در حداکثر جوجه درآوری    93
عنوان                                                        صفحه
4-4-3- اثر تمهیدات محیطی خروس گله هاي مادر گوشتی در دوره تولید    94
4-4-3-1- اثر ارتفاع از سطح دریا در محل کارخانه جوجه کشی گله هاي مادر گوشتی     94
4-4-4- اثر تمهیدات تغذیه ای و مدیریتی و محیطی خروس گله هاي مادر گوشتی در دوره تولید    96
4-5-1- متغییرهای بررسی شده درخصوص مصرف سرانه آمينو اسيدها (متيونين و متيونين + سيستئين و ليزين) در دوره پرورش مرغ و خروس گله هاي مادر گوشتی (1 تا 22 هفتگي)    98
4-5-1-1- اثر میزان مصرف سرانه آمينو اسيدها (متيونين و متيونين + سيستئين و ليزين) در دوره پرورش گله هاي مرغ مادر گوشتی با معیار کل و قابل هضم    98
4-5-1-2- اثر میزان مصرف سرانه آمينو اسيد ها (متيونين و متيونين + سيستئين و ليزين) در دوره پرورش خروس گله هاي مادر گوشتی با معیار کل و قابل هضم    101
4-5-2- متغییرهای بررسی شده درخصوص مصرف سرانه آمينو اسيدها (متيونين و متيونين + سيستئين و ليزين) در دوره تولید مرغ و خروس گله هاي مادر گوشتی (23 تا 64 هفتگي)    104
4-5-2-1- اثر میزان مصرف سرانه آمينو اسيدها (متيونين و متيونين + سيستئين و ليزين) در دوره تولید گله هاي مرغ مادرگوشتی با معیار کل و قابل هضم    104
4-5-2-2- اثر میزان مصرف سرانه آمينو اسيدها (متيونين و متيونين + سيستئين و ليزين) خروس گله هاي مادرگوشتی در دوره تولید با معیار کل و قابل هضم    107
4-6- متغییرهای بررسی شده درخصوص کیفیت شیمیایی آب مصرفی مزارع مرغ مادر گوشتی مورد پژوهش    111
4-6-1- اثر کیفیت شیمیایی آب مصرفی مزارع مرغ مادر گوشتی     111
4-6-1-1- اثر میزان سختی کل    111
4-6-1-2- اثر میزان باقیمانده تبخیر    113
4-6-1-3- اثر میزان قلیائیت کل    113
نتیجه گیری و پیشنهادات    115
منابع    118
ضمائم    128
خلاصه انگلیسی    136
 
فهرست جداول
عنوان                                                        صفحه
2-1- اثر زمان شروع محدوديت غذايي يك روز در ميان در عملكرد مرغ مادر گوشتي    14
2-2- اثر تأمين مقدار مساوي خوراك در برنامه يك روز در ميان يا هر روزه در رشد نيمچه خروس گله هاي
مادر گوشتي    15
2-3- تأثير جيره غذايي پيش از تخمگذاري بر توليد مرغ هاي مادر گوشتي در فاصله 23 تا 56 هفتگي    18
2-4- تأثير تغذيه پيش از تخمگذاري بر وزن بدن مرغ مادر گوشتي    18
2-5- انرژي قابل سوخت و ساز جيره هاي غذايي كه با نيمچه هاي لگهورن و مادر گوشتي تعيين شده اند    22
2-6- تأثير انرژي قابل سوخت و ساز اختصاص يافته بر عملكرد مرغ هاي مادر گوشتي (21 تا 61 هفتگي)    24
2-7- تأثير عملكرد خروس بالغ گله هاي مادر گوشتي در ارتباط با ميزان مصرف انرژي قابل سوخت و ساز    25
2-8- تأثير ميزان انرژي قابل سوخت و ساز مصرفي خروس گله هاي مادر گوشتي بين 25 تا 48 هفتگي بر
وزن 48 هفتگي    26
2-9- تأثير پروتئين خام جيره غذايي بر درصد بارروي مرغ هاي مادر گوشتي تا سن 64 هفتگي    29
2-10- تأثير وزن و يكنواختي وزن بدن گله هاي مرغ مادر گوشتي بر درصد باروري و تعداد جوجه توليدي    33
2-11- تأثير سن گله هاي مرغ مادر گوشتي در زمان تحريك نوري بر ميزان توسعه دستگاه  توليدمثلي در
زمان بلوغ جنسي    34
2-12- تأثير تحريك نوري نيمچه هاي مادر گوشتي در سن 120 تا 160 روزگي بر روي ميزان جوجه توليدي    35
2-13- تأثير تحريك نوري نيمچه هاي مادر گوشتي در وزن 2 يا 8/1 كيلوگرم بر ميزان تخم مرغ توليدي    36
4-1- رابطه رگرسيون کل جوجه تولیدی براساس (موجودی مرغ در شروع تولید و موجودی مرغ روز) با تمهیدات تغذیه ای در دوره پرورش گله هاي مرغ مادر گوشتی    53
4-2- تجزیه خوشه ای انرژی قابل سوخت و ساز مصرفی سرانه از جیره غذايي آغازین گله هاي مرغ مادر گوشتی با کل جوجه تولیدی براساس (موجودی مرغ در شروع تولید)    53
 
عنوان                                                        صفحه
4-3- تجزیه خوشه ای انرژی قابل سوخت و ساز مصرفی سرانه تا زمان تحریک نوری گله هاي مرغ مادر گوشتی با کل جوجه تولیدی براساس (موجودی مرغ در شروع تولید)    54
4-4- تجزیه خوشه ای مدت زمان استفاده از جیره غذایی آغازین گله هاي مرغ مادر گوشتی با کل جوجه تولیدی براساس (موجودی مرغ در شروع تولید)    55
4-5- رابطه رگرسيون کل جوجه تولیدی براساس (موجودی مرغ در شروع تولید و موجودي مرغ روز) با تمهیدات مدیریتی در دوره پرورش گله هاي مرغ مادر گوشتی    57
4-6- تجزیه خوشه ای یکنواختی وزن بدن گله هاي مرغ مادر گوشتی در سن 20 هفتگي با کل جوجه تولیدی براساس (موجودی مرغ در شروع تولید)    57
4-7- رابطه رگرسيون کل جوجه تولیدی براساس (موجودی مرغ در شروع تولید و موجودي مرغ روز) با تمهیدات محیطی در دوره پرورش گله هاي مرغ مادر گوشتی    60
4-8- تجزیه خوشه ای وضعیت مزرعه پرورش گله هاي مرغ مادر گوشتی درخصوص تعداد گله (تک سنی- چند سنی) با کل جوجه تولیدی براساس (موجودی مرغ در شروع تولید)    60
4-9- تجزیه خوشه ای میزان تراکم در واحد سطح آشیانه گله هاي مرغ مادر گوشتی در دوره پرورش با کل جوجه تولیدی براساس (موجودی مرغ در شروع تولید)    62
4-10- رابطه رگرسيون کل جوجه تولیدی براساس (موجودی مرغ در شروع تولید و موجودي مرغ روز) با تمهیدات تغذیه ای و مدیریتی و محیطی در دوره پرورش گله هاي مرغ مادر گوشتی    63
4-11- رابطه رگرسيون کل جوجه تولیدی براساس (موجودی مرغ در شروع تولید و موجودي مرغ روز) با تمهیدات تغذیه ای در دوره پرورش خروس گله هاي مادر گوشتی    65
4-12- تجزیه خوشه ای خوراک مصرفی سرانه از جیره غذایی آغازین خروس گله هاي مادر گوشتی با کل جوجه تولیدی براساس (موجودی مرغ در شروع تولید)    65
4-13- تجزیه خوشه ای پروتئین خام مصرفی سرانه از جیره غذایی آغازین خروس گله هاي مادر گوشتی با کل جوجه تولیدی براساس (موجودی مرغ در شروع تولید)    67
عنوان                                                        صفحه
4-14- تجزیه خوشه ای کل پروتئین خام مصرفی سرانه در دوره پرورش خروس گله هاي مادر گوشتی با کل جوجه تولیدی براساس (موجودی مرغ در شروع تولید)    68
4-15- رابطه رگرسيون کل جوجه تولیدی براساس (موجودی مرغ در شروع تولید و موجودي مرغ روز) با تمهیدات مدیریتی در دوره پرورش خروس گله هاي مادر گوشتی    70
4-16- تجزیه خوشه ای یکنواختی وزن بدن خروس گله هاي مادر گوشتی در زمان تحریک نوری با کل جوجه تولیدی براساس (موجودی مرغ در شروع تولید)    70
4-17- رابطه رگرسيون کل جوجه تولیدی براساس (موجودی مرغ در شروع تولید و موجودي مرغ روز) با تمهیدات محیطی در دوره پرورش خروس گله هاي مادر گوشتی    72
4-18- تجزیه خوشه ای وضعیت مزرعه پرورش خروس گله هاي مادر گوشتی درخصوص تعداد گله (تک سنی- چند سنی) با کل جوجه تولیدی براساس (موجودی مرغ در شروع تولید)    72
4-19- تجزیه خوشه ای میزان تراکم در واحد سطح آشیانه های خروس گله هاي مادر گوشتی در دوره پرورش با کل جوجه تولیدی براساس (موجودی مرغ در شروع تولید)    73
4-20- رابطه رگرسيون کل جوجه تولیدی براساس (موجودی مرغ در شروع تولید و موجودي مرغ روز) با تمهیدات تغذیه ای و مدیریتی و محیطی در دوره پرورش خروس گله هاي مادر گوشتی    75
4-21- رابطه رگرسيون کل جوجه تولیدی براساس (موجودی مرغ در شروع تولید و موجودي مرغ روز) با تمهیدات تغذیه ای در دوره تولید گله هاي مرغ مادر گوشتی    77
4-22- تجزیه خوشه ای کل انرژی قابل سوخت و ساز مصرفی سرانه در دوره تولید گله هاي مرغ مادر گوشتی با کل جوجه تولیدی براساس (موجودی مرغ در شروع تولید)    77
4-23- تجزیه خوشه ای انرژی قابل سوخت و ساز مصرفی سرانه گله هاي مرغ مادر گوشتی در زمان اوج تولید تخم مرغ با کل جوجه تولیدی براساس (موجودی مرغ در شروع تولید)    79
4-24- رابطه رگرسيون کل جوجه تولیدی براساس (موجودی مرغ در شروع تولید و موجودي مرغ روز) با تمهیدات مدیریتی در دوره تولید گله هاي مرغ مادر گوشتی    81
عنوان                                                        صفحه
4-25- تجزیه خوشه ای مدت زمان روشنایی گله هاي مرغ مادر گوشتی در بلوغ جنسی با کل جوجه تولیدی براساس (موجودی مرغ در شروع تولید)    81
4-26- تجزیه خوشه ای نسبت اولیه خروس به مرغ گله هاي مادر گوشتی در شروع تخمگذاری با کل جوجه تولیدی براساس (موجودی مرغ در شروع تولید)    83
4-27- رابطه رگرسيون کل جوجه تولیدی براساس (موجودی مرغ در شروع تولید و موجودي مرغ روز) با تمهیدات محیطی در دوره تولید گله هاي مرغ مادر گوشتی    84
4-28- تجزیه خوشه ای ارتفاع از سطح دریا در محل کارخانه جوجه کشی گله هاي مادر گوشتی با کل جوجه تولیدی براساس (موجودی مرغ در شروع تولید)    84
4-29- رابطه رگرسيون کل جوجه تولیدی براساس (موجودی مرغ در شروع تولید و موجودي مرغ روز) با تمهیدات تغذیه ای و مدیریتی و محیطی در دوره تولید گله هاي مرغ مادر گوشتی    86
4-30- رابطه رگرسيون کل جوجه تولیدی براساس (موجودی مرغ در شروع تولید و موجودي مرغ روز) با تمهیدات تغذیه ای خروس گله هاي مادر گوشتی در دوره تولید    88
4-31- تجزیه خوشه ای کل پروتئین خام مصرفی سرانه خروس گله هاي مادر گوشتی در دوره تولید با کل جوجه تولیدی براساس (موجودی مرغ در شروع تولید)    88
4-32- تجزیه خوشه ای پروتئين خام مصرفي سرانه (در روز) خروس گله هاي مادر گوشتی در دوره تولید با کل جوجه تولیدی براساس (موجودی مرغ در شروع تولید)    91
4-33- رابطه رگرسيون کل جوجه تولیدی براساس (موجودی مرغ در شروع تولید و موجودي مرغ روز) با تمهیدات مدیریتی خروس گله هاي مادر گوشتی در دوره تولید    92
4-34- تجزیه خوشه ای سن خروس گله هاي مادر گوشتی در زمان رسیدن به حداکثر مدت روشنایی در دوره تولید با کل جوجه تولیدی براساس (موجودی مرغ در شروع تولید)    92
4-35- تجزیه خوشه ای نسبت خروس به مرغ گله هاي مادر گوشتی در حداکثر جوجه درآوری در دوره تولید با کل جوجه تولیدي براساس (موجودی مرغ در شروع تولید)    93
عنوان                                                        صفحه
4-36- رابطه رگرسيون کل جوجه تولیدی براساس (موجودی مرغ در شروع تولید و موجودي مرغ روز) با تمهیدات محیطی خروس گله هاي مادر گوشتی در دوره تولید    95
4-37- تجزیه خوشه ای ارتفاع از سطح دریا در محل کارخانه جوجه کشی گله هاي مادر گوشتی با کل جوجه تولیدی براساس (موجودی مرغ در شروع تولید)    95
4-38- رابطه رگرسيون کل جوجه تولیدی براساس (موجودی مرغ در شروع تولید و موجودي مرغ روز) با تمهیدات تغذیه ای و مدیریتی و محیطی خروس گله هاي مادر گوشتی در دوره تولید    97
4-39- رابطه رگرسيون کل مصرف سرانه آمينو اسيد ها (متیونین و متیونین+ سيستئين و لیزین) با معیار کل در دوره پرورش گله هاي مرغ مادر گوشتی با کل جوجه تولیدی براساس (موجودی مرغ در شروع تولید)    99
4-40- رابطه رگرسيون کل مصرف سرانه آمينو اسيد ها (متیونین و متیونین+ سيستئين و لیزین) با معیار قابل هضم در دوره پرورش گله هاي مرغ مادر گوشتی با کل جوجه تولیدی براساس (موجودی مرغ در شروع تولید)    99
4-41- تجزیه خوشه ای کل مصرف سرانه آمينو اسيد لیزین براساس معیار کل در دوره پرورش گله هاي مرغ مادر گوشتی با کل جوجه تولیدی براساس (موجودی مرغ در شروع تولید)    100
4-42- تجزیه خوشه ای کل مصرف سرانه آمينو اسيد لیزین براساس معیار قابل هضم در دوره پرورش گله هاي مرغ مادرگوشتی با کل جوجه تولیدی براساس (موجودی مرغ در شروع تولید)    100
4-43- رابطه رگرسيون کل مصرف سرانه آمينو اسيد ها (متیونین و متیونین+ سيستئين و لیزین) با معیار کل در دوره پرورش خروس گله هاي مادر گوشتی با کل جوجه تولیدی براساس (موجودی مرغ در شروع تولید)    102
4-44- رابطه رگرسيون کل مصرف سرانه آمينو اسيد ها (متیونین و متیونین+ سيستئين و لیزین) با معیار قابل هضم در دوره پرورش خروس گله هاي مادر گوشتی با کل جوجه تولیدی براساس (موجودی مرغ در شروع تولید)    102
4-45- تجزیه خوشه ای کل مصرف سرانه آمينو اسيد لیزین براساس معیار کل در دوره پرورش خروس گله هاي مادر گوشتی با کل جوجه تولیدی براساس (موجودی مرغ در شروع تولید)    103
4-46- تجزیه خوشه ای کل مصرف سرانه آمينو اسيد لیزین براساس معیار قابل هضم در دوره پرورش خروس گله هاي مادر گوشتی با کل جوجه تولیدی براساس (موجودی مرغ در شروع تولید)    103
عنوان                                                        صفحه
4-47- رابطه رگرسيون کل مصرف سرانه آمينو اسيد ها (متیونین و متیونین+ سيستئين و لیزین) با معیار کل در دوره توليد
گله هاي مرغ مادر گوشتی با کل جوجه تولیدی براساس (موجودی مرغ در شروع تولید)    105
4-48- رابطه رگرسيون کل مصرف سرانه آمينو اسيد ها (متیونین و متیونین+ سيستئين و لیزین) با معیار قابل هضم در دوره توليد گله هاي مرغ مادر گوشتی با کل جوجه تولیدی براساس (موجودی مرغ در شروع تولید)    105
4-49- تجزیه خوشه ای کل مصرف سرانه آمينو اسيدهای متیونین+ سيستئين براساس معیار کل در دوره تولید گله هاي مرغ مادر گوشتی با کل جوجه تولیدی براساس (موجودی مرغ در شروع تولید)    106
4-50- تجزیه خوشه ای کل مصرف سرانه آمينو اسيدهای متیونین+ سيستئين براساس معیار قابل هضم در دوره تولید گله هاي مرغ مادر گوشتی با کل جوجه تولیدی براساس (موجودی مرغ در شروع تولید)    106
4-51- رابطه رگرسيون کل مصرف سرانه آمينو اسيد ها (متیونین و متیونین+ سيستئين و لیزین) با معیار کل خروس گله هاي مادر گوشتی در دوره تولید با کل جوجه تولیدی براساس (موجودی مرغ در شروع تولید)    108
4-52- رابطه رگرسيون کل مصرف سرانه آمينو اسيد ها (متیونین و متیونین+ سيستئين و لیزین) با معیار قابل هضم خروس
گله هاي مادر گوشتی در دوره تولید با کل جوجه تولیدی براساس (موجودی مرغ در شروع تولید)    108
4-53- تجزیه خوشه ای کل مصرف سرانه آمينو اسيد لیزین براساس معیار کل خروس گله هاي مادر گوشتی در دوره تولید با کل جوجه تولیدی براساس (موجودی مرغ در شروع تولید)     109
4-54- تجزیه خوشه ای کل مصرف سرانه آمينو اسيد لیزین براساس معیار قابل هضم خروس گله هاي مادرگوشتی در دوره تولید و کل جوجه تولیدی براساس (موجودی مرغ در شروع تولید)     109
4-55- رابطه رگرسيون کل جوجه تولیدی براساس (موجودی مرغ در شروع تولید و موجودی مرغ روز) با میزان سختی کل و باقیمانده تبخیر و قلیائیت کل آب مصرفی مزارع مرغ مادر گوشتی مورد پژوهش    112
4-56- تجزیه خوشه ای میزان سختی کل آب مصرفی مزارع مرغ مادر گوشتی با کل جوجه تولیدی (براساس موجودی مرغ در شروع تولید)    112
4-57- تجزیه خوشه ای میزان باقیمانده تبخیر آب مصرفی مزارع مرغ مادر گوشتی با کل جوجه تولیدی (براساس موجودی مرغ در شروع تولید)    113
عنوان                                                        صفحه
4-58- تجزیه خوشه ای میزان قلیائیت کل آب مصرفی مزارع مرغ مادر گوشتی با کل جوجه تولیدی (براساس موجودی مرغ در شروع تولید)    114
5-1- نتایج حاصله از ضریب همبستگی و تجزیه واریانس درخصوص متغییرهای بررسی شده در دوره پرورش گله هاي مرغ مادر گوشتی با کل جوجه تولیدی براساس (موجودی مرغ در شروع تولید و موجودی مرغ روز)    128
5-2- نتایج حاصله از ضریب همبستگی و تجزیه واریانس درخصوص متغییرهای بررسی شده در دوره پرورش خروس
گله هاي مادر گوشتی با کل جوجه تولیدی براساس (موجودی مرغ در شروع تولید و موجودی مرغ روز)    129
5-3- نتایج حاصله از ضریب همبستگی و تجزیه واریانس درخصوص متغییرهای بررسی شده گله هاي مرغ مادرگوشتی در دوره تولید با کل جوجه تولیدی براساس (موجودی مرغ در شروع تولید و موجودی مرغ روز)    130
5-4- نتایج حاصله از ضریب همبستگی و تجزیه واریانس درخصوص متغییرهای بررسی شده خروس گله هاي مادر گوشتی در دوره تولید با کل جوجه تولیدی براساس (موجودی مرغ در شروع تولید و موجودی مرغ روز)    131
5-5- ارتفاع از سطح دریا (متر) در محل مزارع مرغ مادر گوشتی و کارخانه جوجه کشی گله هاي مورد پژوهش    132
5-6- ارتفاع از سطح دریا (متر) در مراکز استانهای کشور    133
5-7- میزان خوراک (گرم)، انرژی قابل سوخت و ساز (کیلوکالری)، پروتئین خام (گرم)، مصرفی در 4 گروه گله هاي مادر گوشتی مورد پژوهش به ازای تولید 1 قطعه جوجه گوشتی براساس (موجودی مرغ در شروع تولید و موجودی مرغ روز) در دوره تولید (23- تا 64 هفتگي)    134
5-8- میزان خوراک (گرم)، انرژی قابل سوخت و ساز (کیلوکالری)، پروتئین خام (گرم)، مصرفی توصیه شده در کتابچه راهنمای پرورش سویه مورد پژوهش به ازای تولید 1 قطعه جوجه گوشتي براساس (موجودی مرغ مرغ در شروع تولید و موجودی مرغ روز) در دوره تولید (23-64 هفتگی)    134
5-9- میزان خوراک (کیلوگرم)، انرژی قابل سوخت و ساز (کیلوکالری)، پروتئین خام (كيلوگرم)، سرانه مصرفی در 4 گروه
گله هاي مادر گوشتی مورد پژوهش از سن 23 تا 64 هفتگي (مرغ و خروس)    135
5-10- میزان خوراک (کیلوگرم)، انرژی قابل سوخت و ساز (کیلوکالری)، پروتئین خام (كيلوگرم) ، سرانه مصرفی توصیه شده در کتابچه راهنمای پرورش سویه مورد پژوهش در طول دوره تولید 23 تا 64 هفتگي (مرغ و خروس)    135

فصل اول: كليات
1-1- مقدمه:
با دقت نظر در توان توليدي سويه هاي مرغ مادر گوشتی، ارائه شده توسط شركت هاي اصلاح نژاد بدون شك محسوس بودن تفاوت در خصوص عملكرد توليدي گله های مرغ مادر گوشتي در مزارع مرغ مادر گوشتی و توان توليدي اعلام شده توسط شركت هاي اصلاح نژاد كننده قابل تأمل است (82).
شركت هاي اصلاح نژاد كننده و شركت هاي پرورش دهنده مرغ مادر گوشتي انتظاراتي در رابطه با عملكرد توليدي گله هاي مادر گوشتي دارند، با وجود اين كه مرغ هاي مادر گوشتي از توان ژنتيكي بالايي برخوردار مي باشند، اما عملكرد آنها نظير آنچه كه انتظار مي رود نيست. بنابراين در ارزيابي نتايج نامناسب جنبه هاي متعددي بايد مورد توجه قرار گيرد. ارزيابي عملكرد مادران گوشتي كار ساده اي نيست، تنوع فنوتيپي هر صفت به دو بخش تنوع ژنوتيپي و محيطي تقسيم مي شود. دستيابي به يك صفت خوب و ايده آل نيز مستلزم مطلوب بودن هر دو عامل مي باشد. اشتباه رايج اكثر شركت ها اين است كه تصور مي كنند گله هايشان توان ژنتيكي خود را تحت هر شرايط محيطي بروز مي دهند، اما در عمل بايستي همگام با بهبود توان ژنتيكي، شرايط محيطي نيز ارتقاء يابد. اصولاً دو گروه از عوامل در دستيابي به توليد مؤثر دخالت دارند. بخش اول توان ژنتيكي بوده كه در ارتباط با خود پرنده است، بخش دوم شامل عوامل مديريتي است كه انسان و تنوع محيطي نقش عمده اي بر آن دارند كه متأسفانه پرنده در مورد اخير هيچ دخالتي ندارد. بهگزيني و انتخاب گله هاي مرغ مادر گوشتی براي دستيابي به جثه بزرگتر و عملكرد بالاتر نتاج منجر به سنگين شدن مرغ هاي مادر گوشتی در هزاره جديد شده است كه اين امر موجب عريض تر شدن سطح سينه و كاهش توانايي در جفتگيري مطلوب و فعاليت عمومي پرنده مي شود، در نهايت موارد ذكر شده اثر منفي بر توليد گله مادر گوشتی (جوجه) و سلامت گله دارند. لذا مرغ مادر گوشتی سنگين تر به تمهيدات مديريتي گسترده تري از قبيل فضاي در نظر گرفته شده در سطح آشيانه، فضاي دانخوري، سطح تهويه و.... نياز خواهد داشت (81 و 82 و 109).
برنامه هاي تغذيه اي گله هاي مرغ مادر گوشتي در هزاره جديد نيازمنديهاي گله را از نظر مواد مغذي به نحو بهتري تأمين
مي كند، در ضمن در مقابل تغييراتي كه در آينده به واسطه اصلاح نژاد و بهبود ژنتيكي در نيازمنديهاي گله های مرغ مادر گوشتي پديد مي آيد، انعطاف پذيري بيشتري دارد. از بسياري جهات اساس برنامه هاي تغذيه خروس هاي گله های مادر گوشتي مشابه مرغ ها مي باشد با اين وجود به دليل اختلاف ژنتيكي بين آنها، تفاوت هايي نيز وجود دارد. در چنين برنامه هاي تغذيه اي ميزان مصرف هر ماده مغذي تحت تأثير رشد و ميزان توليد و تركيب جثه مرغ و خروس گله هاي مادر گوشتی اصلاح نژاد شده است. محدوده عملكرد يك سويه مرغ مادر گوشتي متأثر از ساختار ژنتيكي خاص آن سويه مي باشد. در كنار اين ساختار تعريف شده ژنتيكي مي توان با اعمال روش هاي مديريتي عملكرد سويه را به منظور بهينه سازي صفات مورد توجه در بازار تغيير داد، دستيابي به اين هدف در گرو طراحي برنامه هاي مديريتي نوين توسط متخصصان علوم تغذيه و مديران مزارع مرغ مادر گوشتی با استفاده از معيارهاي جديد مي باشد (2 و 37 و 38).
به منظور برنامه ريزي مطلوب و استفاده بهينه از منابع موجود در صنعت طيور كشور، لازم است كه كليه حلقه هاي زنجيره توليد اعم از لاين، اجداد، مادر و آميخته هاي گوشتي تجاري مورد توجه قرار گيرند. با توجه به پيشرفت هاي چشمگير در بهگزيني و افزايش توان ژنتيكي درگله هاي مرغ مادر گوشتی و تغيير در نيازمندی هاي مواد مغذی و محيطي گله هاي مرغ مادر گوشتی امروزي، جهت استفاده از بالاترين توان ژنتيكي گله هاي مرغ مادر گوشتی بدون شك بايد معيارهاي متفاوتي نسبت به گذشته در خصوص تأمين كردن نيازمندیهای مواد مغذی و محيطي گله هاي مرغ مادر گوشتی لحاظ نمود. بهگزيني در گله هاي لاين گوشتي شامل برقرار نمودن تعادل دقيقي بين سرعت رشد بهينه و حفظ توانايي توليد مثل مي باشد. متأسفانه اين دو صفت رابطه معكوسي با هم داشته، از اين رو متخصصين ژنتيك و اصلاح نژاد گله های لاین گوشتي بايد از شاخص هايي كه در برگيرنده مهمترين عوامل مورد نظر دست اندرکاران صنعت طیور گوشتی است استفاده كنند. در شركت هاي توليدكننده گوشت مرغ، صفات مربوط به سرعت رشد از اهم مسائل در انتخاب سويه هاي تجاري مي باشد در حالي كه براي شركت هاي مستقل توليدكننده تخم مرغ قابل جوجه كشي يا جوجه يكروزه، غالباً صفات توليد مثلي از قبيل تعداد تخم مرغ، باروري و قابليت جوجه در آوري حائز اهميت است. بديهي است كه صفات توليدي مذكور متأثر از عوامل ژنتيكي و عوامل محيطي متعددي است. با توجه به تغييرات ژنتيكي در سويه هاي مرغ مادر گوشتي موجود در كشور و لزوم استفاده از معيارهاي جديد در تأمين نيازمنديهاي گله هاي مرغ مادر گوشتي، پژوهش حاضر با هدف بررسي عوامل مديريتي در گله هاي مرغ مادر گوشتي كشور به منظور ارائه الگوي مديريتي مناسب در جهت بهينه تر شدن توليد و اقتصادي كردن آن خصوصاً در زمينه افزايش سرانه توليد جوجه های هر مرغ مادر گوشتی به ازاي تعداد مرغ مادر گوشتی موجود در شروع دوره تخمگذاري مي باشد. با عنايت به اين كه گله هاي مرغ مادر گوشتي موجود در كشور به عنوان توليد كننده جوجه يكروزه گوشتي فعاليت دارند، لذا بايد برنامه ريزي لازم در اين بخش از توليد صنعت طيور به گونه اي صورت گيرد كه عملكرد مناسبي در نتايج آن حاصل شود.
 
1-2- فرضيات:
1-2-1- ميزان توليد سرانه جوجه گوشتی به ازاي هر مرغ مادر گوشتی در كليه سويه هاي مرغ مادر گوشتی موجود در كشور پايين تر از استانداردهاي اعلام شده توسط شركت هاي اصلاح نژاد مي باشد.
1-2-2- ميزان خوراک مصرفي و به طبع آن انرژي قابل سوخت و ساز و پروتئين خام و آمينو اسيدها و عناصر معدني و ويتامين مصرفي متناسب با تعداد توليد سرانه جوجه گوشتی به ازاي هر مرغ مادر گوشتی نمي باشد.
1-2-3- در اختصاص خوارک مصرفي و تأمين مواد مغذي از معيارهاي جديد استفاده نمي شود كه با توجه به پيشرفت ژنتيكي حاصله در گله هاي مرغ مادر گوشتی و تغيير در نيازمندیهاي تغذيه اي امري لازم و حياتي است.
1-2-4- با توجه به تأثير عوامل محيطي در ظهور توان ژنتيكي، اين تأثير در مزارع مرغ مادر گوشتی ناديده گرفته شده است.
1-2-5- عملکرد تولیدی گله های مرغ مادر گوشتی (تولید سرانه جوجه)، متأثر از کیفیت شیمیایی آب مصرفی مزارع مرغ مادر گوشتی است.

 
فصل دوم: بررسي منابع
تاريخچه صنعتي شدن مرغ در دنيا و ايران:
بررسي تاريخچه اهلي شدن مرغ نشان مي دهد كه مرغها اولين بار در شش هزار سال قبل از ميلاد از مرغ جنگلي قرمز گالوس گالوس  در آسياي جنوب شرقي اهلي و در همان زمان به چين و سپس از طريق كره (حدود سه هزار سال قبل از ميلاد) به ژاپن برده شد، سپس از طريق چين و روسيه به اروپا برده شد. تا اوائل قرن گذشته ميلادي اكثراً مرغ بصورت زينتي و يا براي جوجه در آوري و مسابقه پرورش داده مي شد و همزمان با اين نوع استفاده از نيمه قرن نوزدهم ميلادي، نگرش علمي به اهميت
تغذيه اي محصولات مرغ شروع شد(22). نژادهاي موجود در دنيا تا پيش از سال 1850 ميلادي دوركينگ ، كوشين ، برهمن ، در آسيا و قرقاول  برس، كوكرد مالينز ، نورت هلندبلو ، كورنيش در اروپا بود. اما از سال 1869 ايجاد و استاندارد كردن نژادهاي متعدد مرغ شروع گرديد و هم اكنون متجاور از 100 نژاد مرغ اهلي در دنيا شناخته شده است. حدود 1000 سال قبل از ميلاد همراه با مهاجرت اقوام آريايي به فلات ايران مرغ نيز وارد ايران شد و اقوام ساكن اين فلات از آن بهره برداري كردند. تا سال 1332 پرورش مرغ در ايران به صورت روستايي صورت مي گرفت و هر خانوار روستايي تعداد محدودي مرغ و خروس و يا ساير طيور اهلي براي مصرف خود نگهداري مي كردند(22).
تا قبل از سال 1333 پرورش طيور در ايران بصورت كاملاً سنتي در روستاها انجام مي گرفت و محصولات اندك آن نيز تكافوي نياز جامعه آنروز را مي نمود. در سال 1332 سازمان دامپروري كشور براي اولين بار اقدام به واردات 60 هزار قطعه جوجه يكروزه از نژادهاي مختلف نمود و آن را در روستاهاي كشور توزيع نمود. چون مطالعات كارشناسي در اين بخش صورت نگرفته بود در اثر بيماري نيوكاسل و شيوع آن بين مزارع، تلفات شديدي به جوجه هاي مذكور و مرغهاي بومي كشور وارد شد. پس از امكان ساخت و توليد واكسن  نيوكاسل توسط مؤسسه رازي و وجود بازار مصرف براي محصولات طيور مجدداً واردات جوجه يكروزه قوت گرفت. در سال 1339 مؤسسه جوجه كشي نارمك با ظرفيت 3/2 ميليون تخم مرغ كار خود را شروع نمود، تخم مرغ مورد نياز اين مؤسسه از كشورهاي نظير فلسطين اشغالي، آمريكا، دانمارك و چين تهيه مي شد (8).
در سال 1343 وزارت كشاورزي با كمك بخش خصوصي اقدام به واردات گله مرغ مادر گوشتی نمود، همچنين در سال 1354 كمپاني چند مليتي آربوراكرز امريكا اقدام به تأسيس مزرعه اي در 35 كيلومتري قزوين به منظور نگهداري گله هاي لاين و توليد گله هاي مرغ اجداد و مادر و جوجه گوشتي نمود كه از اين طريق بازار مصرف گوشت مرغ ايران و كشورهاي حوزه خليج فارس را به خود اختصاص دهد. گله هاي لاين وارد شده متشكل از سه خط پدري VT -50M - 60M بود كه منشأ آنها از نژاد معروف كورنيش سفيد و قرمز بود و منشاء خط مادري آن از نژادهاي وايت پليموت راك و پليموت راك بود (22).
در سال 1357 و 1363 واردات اجداد مادر گوشتي توسط شركت سهامي طيور كشور آغاز گرديد، به اين ترتيب امكان توليد مرغ مادر گوشتی در كشور فراهم شد و واحدهاي پرورش دهنده در اين زمينه شروع به فعاليت كردند. همچنين توليد جوجه گوشتی و نياز بازار باعث افزايش تعداد واحدهاي پرورش دهنده جوجه گوشتي گرديد. به اين ترتيب تعداد مرغداريهاي كشور از 300 واحد تا قبل از سال 1357 به 15000 واحد در سال 1360 ارتقاء يافت (8). روند توسعه اي در مزارع مرغ مادر گوشتي و مزارع پرورش دهنده جوجه گوشتي ادامه يافت و به اين ترتيب تعداد واحدهاي مرغ مادر گوشتي به 183 واحد و واحدهاي پرورش دهنده جوجه گوشتي به 15782 واحد در سال 1378 رسيد (8). در حال حاضر تعداد 313 مؤسسه پرورش مرغ مادر به ظرفيت 16.043.691 قطعه در كشور مجوز فعاليت دارند (20).