بهبود مستمر كایزن

فهرست:
1- کایزن چیست؟
2- رویه استاندارد برای کارگاههای آموزشی کایزن
3- جعبه ابزار کایزن
4- سیستم پشتیبانی کایزن
5- کایزن به عنوان سیستم مدیریت نوین
6- مودا (اتلاف) چیست
7-5S
8- بهبود چیست
9- دو وظیفه برای هر مدیری در هر سطحی تعریف کنیم
10- در جستجوی ضایعات
11- الگو برداری
12- نظام پیشنهادات
13- اتوماسیون کم هزینه(LCA)
14- ابزارهای مهم در ارتباط با کایزن
15- TPM
16- توسعه عملکرد کیفیت(QFD)
17- مهندسی مجدد

1- كايزن چيست ؟
در آوريل 1991 بعد از گذرانيدن تعطيلات در سواحل مديترانه مديران اجرايي شركت جنرال موتورز به لندن پرواز كردند تا در يك كارگاه آموزش كايزن در لوتن شركت كنند . كارگاه آموزشي كايزن از طريق موسسه كايزن براي شركت جنرال موتور در اروپا طراحي و اجرا گرديده بود . آقاي باب اميتون مدير اجرايي شركت بزرگ جنرال موتورز اروپا خود شخصا در اين آموزش شركت كرده بود . برنامه آموزش يك دوره پنج روزه در كارخانه واكسال از شركت جنرال موتورز بود براي مدت يك هفته مادر هتل نزديك كارخانه اقامت كرده و در تمامي برنامه هاي كارگاه كايزن شركت كرديم .اين برنامه يك فعاليت كاملا غير عادي بود كه در تاريخ تاسيس شركت جنرال موتورز تحقق مي يافت براي مدت پنج روز مديران حاضر دور از تشريفات و پست هاي شغلي خود در كف كارخانه مشغول بودند . كارگاه آموزشي در پايان بسيار موفقيت آميز بود و همگان آنچه را كه در خود در ايجاد آن نقش مؤثر داشتند هيجان زده شده بودند ، اين فعاليت ها براي مديران قدرت كايزن را پديدار ساخت .
فعاليت كارگاه آموزشي كه در لوتن اجرا شد موجب گسترش آن در ساير مراكز شركت جنرال موتورز در اروپا گرديد . امروزه بسياري از شركتها در دنيا از مكانيزمها بهره مي برند و توانسته اند بهره وري سازمان خود را تا 50 درصد در مدت كوتاهي افزايش دهند ، علي رغم تعريف كلي كه براي كايزن شده است كارگاه آموزشي كايزن يك حمله رد آسا براي بهبود است .
كايزن اغلب به درستي درك نشده است .
كايزن يك عبارت ژاپني است كه اغلب به عنوان بهبود مستمر بيان مي شود ، كايزن از دو كلمه KIL به معني      CH ANGEو ZEN به معني GOOD تشكيل شده است ، كايزن بايد بارها اتفاق افتد و استمرار بهبود در طول زمان بايستي پاسداري شود / كايزن براي بعضي ها به معني حركت بطئي است . چند سال پيش قليلي از مشاورين بيان داشتند كه كايزن پاسخگوي نيازهاي روز نيست و قديمي شده است ليكن ايشان دراشتباهند اين گونه اشخاص پشتيبان حركتهاي جهشي هستند بدون اينكه راه هاي رسيدن به اين امر را ارائه كرده باشند . حالا تقريبا صحبت در اين زمينه متوقف شده است اما در مورد كايزن بايد گفت كه اين فعاليت همواره معناي حركتي آهسته و كند را نمي دهد . كارگاههاي آموزشي 5 روزه كايزني حركتي سريع و برق آسا براي دستيابي به نتايج فوري است .
حركت هاي يك هفته اي كايزن به شركت كنندگان اين فرصت را نمي دهد كه راه حل هاي گران قيمت را انتخاب كنند زيرا با توجه به زمان كوتاه فعاليتهاي عملياتي حركت كايزن به عنوان فعاليتي برق آسا براي دستيابي به نتايج فوري است مهم اين است كه در حل مشكل تعلل نشود و براي رسيدن به نتيجه استقامت كرده و سرعت به خرج داد و بايد توجه داشت كه فعاليت هاي كايزن هيچ گاه پاياني ندارد براي همين است كه شركت هايي كه كارگاه آموزشي كايزن را يكبار تجزيه كرده اند آنرا تكرار و تكرار مي كنند .
1-1كايزن بهبود و بهيوبي مستمر است
معناي كلمه ژاپني كايزن ، بهبود و جستجو براي بهبود مستمر است ولي اين معنا زماني كامل مي شود كه مشاركت گروهي را در حين فرايند نداشته باشد فعاليتي كايزني تلقي نمي شود . ژاپني ها اين واژه را در بسياري از محاورات روزانه مورد استفاده قرار مي دهند . فعل كايزن سور و به معناي توسعه يافتن است . ژاپني ها در مجموع همواره مجذوب بهبود مستمر مي باشند . كايزن واژه اي است كه ژاپني ها با آن بزرگ شده اند ، آنرامي شنوند، مي خوانند و به آن عمل مي كنند . در بعد فرهنگي آنها توانسته اند آنرا به كار گرفته و منافع سرشاري از ان بدست آورند .
جالب است كه بدانيم كه ژاپني ها از همين طرز تفكر در رفتارهايي كه زاينده فرهنگ هاي ديگران است استفاده مي كنند و همواره در صدد يافتن نكات مثبتي هستند كه از ديگر فرهنگ ها مي باشند . آنان نه نتها در مقابل نكات مثبت فرهنگ هاي جوامع ديگر ، به صرف اينكه آن نكته جزيي از فرهنگ خودي نيست مقاومت نمي كنند بلكه نكته هاي تازه را در مرحله آغازين تماما پذيرفته و رفته رفته آنرا گام به گام توسعه مي دهند .
از نظر رواني انسانها ممكن است سه نوع برخورد با سيستمها و يا فرهنگ هايي كه برايشان كاملا تازه است ، نظير كايزن ، از خود نشان دهند :
نوع الف : مبحث تازه را تماما رد مي كنند .
نوع ب : بدون هيچگونه تغيير تماما آنرا قبول كنند .
نوع ج : بعد از آنكه مدل را با رفتارها و فرهنگ خود تطبيق دادند آنرا به كار بگيرند .
اگر شما در مورد موفقيت هاي گذشته خود بيش از حد اطمينان داشته باشيد و يا اينكه به باورهاي فرهنگي خود بسيار متعصب باشيد نوع اول را انتخاب مي كنيد . اگر نوع دوم را انتخاب كنيد خود را در مضان شكست در بكار بستن مبحث تازه قرار داده و نهايتا آنرا رها خواهيد كرد . نوع سوم به نظر مي رسد از دو نوع ديگر بهتر باشد ، اما ممكن است اين دسته از انسانها دو نوع رفتار از خود بروز دهند ، اول اينكه به برخي از عناصر اجرايي سيستم جديد توجه نموده و فقط از همان ابعاد به موضوع بنگرد كه روشي بسيار خطرناك است زيرا اين رفتار عدم شناسايي عناصر مهمي از سيستم نوين را د ر پي دارد ودوم اينكه در مرحله آغازين ، تمامي عناصر سيستم را پذيرفته و به كار گيرند و بعد از آن كه تمامي جوانب سيستم نوين شناخته شد آنرا براي بكارگيري بهتر اصلاح كرد . روش دوم بهترين روش پيشنهادي است .
 
2-1-تعلل موقوف –بدون فوت وقت اقدام كنيد .
در حل مشكل تعلل نشود و براي رسيدن به نتيجه استقامت كرده و سرعت به خرج داد. 
 3-1- گمباكايزن‌ - نگرشي‌ مبتني‌ بر عقل‌ سليم‌  وكم هزينه در مديريت نوين
نگاه‌ كلي‌
 ‌ژاپني‌ها بر اين‌ باورند كه‌ در گمبا، ماءموريت‌ اصلي‌ سازمان‌ شكل‌ مي‌گيرد. گمبا براي‌ يك‌ توليدكننده، محل‌ توليد و براي‌ يك‌ هتل‌دار، تمام‌ فضاهايي‌ است‌ كه‌ ميهمانان‌ هتل‌ از آنها استفاده‌ مي‌كنند.
 ‌در مديريت‌ براساس‌ كايزن، بالاترين‌ سطح‌ كيفيت‌ با كمترين‌ هزينه، بدون‌ نياز به‌ فناوري‌ پيچيده، و مبتني‌ بر عقل‌ سليم‌ به‌دست‌ مي‌آيد. در اين‌ ميان‌ همكاري‌ و توجه‌ نيروي‌ انساني‌ اهميت‌ زيادي‌ دارد. واقعيت‌ اين‌ است‌ كه‌ براي‌ كسب‌ موفقيت‌ - در جهان‌ شديداً‌ متغير و غيرقابل‌ برگشت‌ - چاره‌اي‌ جز توجه‌ به‌ نيروي‌ انساني، جزئيات‌ عمليات‌ كاري‌ و تعيين‌ رهيافت‌ مناسب، وجود ندارد. مديريت‌ گمبا كه‌ ژاپن‌ را در بسياري‌ موارد و بويژه‌ در صنعت‌ به‌ حد اعلاي‌ ترقي‌ رسانده‌است. امروزه‌ به‌عنوان‌ ابزاري‌ موثر در جهان‌ به‌ كار گرفته‌ مي‌شود.
1-معرفي‌ كايزن: در سال‌ 1986 ميلادي‌ كه‌ كتاب‌ كايزن‌KAIZEN) ، كليد موفقيت‌ رقابت‌ ژاپني، منتشر شد، واژه‌ كايزن‌ به‌عنوان‌ يكي‌ از مفاهيم‌ كليدي‌ مديريت‌ مطرح‌ و پذيرفته‌ شد.
 ‌در زبان‌ ژاپني، كايزن، يعني‌ بهبود مستمر، البته‌ بهبودي‌ كه‌ همگان‌ اعم‌ از مديران‌ و كاركنان‌ بايد به‌ آن‌ توجه‌ كنند و تقريباً‌ كم‌هزينه‌ باشد. فلسفه‌ كايزن‌ براين‌ اساس‌ بنا شده‌ كه‌ شيوه‌ زندگي، اعم‌ از كاري، اجتماعي‌ و خانوادگي، بر تلاش‌ درجهت‌ بهبود مستمر تمركز يابد. مفهوم‌ كايزن‌ پاسخ‌ به‌ اين‌ سوال‌ است‌ كه‌ چرا شركتها در ژاپن‌ براي‌ مدتي‌ طولاني،ساكن‌وبدون‌حركت‌نمي‌مانند.
 ‌استفاده‌ از كايزن‌ به‌ جاي‌ واژه‌هايي‌ مانند بهره‌وري، كنترل‌ كيفيت‌ فراگير، توليد بدون‌ عيب، توليد بهنگام، و سيستم‌ پيشنهادها تصوير واضح‌تري‌ از عملكرد كارخانه‌هاي‌ ژاپني‌ را نشان‌ مي‌دهد. پاره‌ از مفاهيم‌ اصولي‌ كايزن‌ عبارتند از:
 كايزن‌ومديريت;
 تاكيدبرفرايند،بهجاي‌تاكيدبرنتيجه‌هدف;
 پيروي‌ازچرخه‌ها;
 اولويت‌بخشي‌به‌كيفيت‌دردرجه‌نخست;
 اظهارنظربراساس‌آماروداده‌هاي‌صحيح;
 مشتري‌ را فرايند بعدي‌ قلمداد كردن.