معماری سلجوقیان

فهرست مطالب
سلجوقيان: ساختمان مظهر زيبايي
زمينه فرهنگي
معماري سلجوقي
معماري ايران از سلجوقيان تا پايان عصر تيموريان
اصفهان: مسجد جامع
اردستان: مسجد جامع
برسيان: مسجد جامع
بروجر: مسجد جامع
اردبيل: مسجد جامع
جاده خراسان: رباط يا كاروانسراي شرف
قزوين: برجماي خرقان
مسجد جامع زوزن، فرومد، گناباد
مسجد زوزن
مسجد فرومد يا فريومد
گناباد: مسجد گناباد
اصفهان: مسجد اشترجان
ورامين: مسجد جامع
اصفهان: مدرسه امامي
زنجان: گنبد سلطانيه
يزد: مسجد جامع
تبريز: مسجد كبود
كاشان: مسجد جامع (ميدان سنگ)
خرگرد: مدرسه غياثيه
ساري: امامزاده صالح
مسجد جامع اردستان
آرامگاه سلجوقي- خرقان- قزوين
سلجوقيان: ساختمان مظهر زيبايي
معماري سلجوقي موقر و نيرومند و داراي ساختاري بغرنج بود. ولي اينهمه نه ناگهاني بودند و نه تصادفي، بلكه تجلي متعالي يك رستاخيز ايراني بود كه در اوايل سده دهم با سامانيان آغاز شد. اين رستاخيز در زمان سلجوقيان به اوج خود سيد، چون هرچند ايجاد آثار هنري پس از سده دوازدهم نيز ادامه يافت، الخطاطي مشهود در نيروي خلاق پديدار گرديد. اين مساله اغلب وقتي صادق است كه نيروي جنبش يك عصر بزرگ به نهايت مي رسد و گرايش به ايجاد بناهاي تاريخي و كارهاي پهلواني جاي خود را به داستانسرايي و يادآوري گذشتگان مي دهد.
زمينه فرهنگي
ايران علاوه بر منابع دايمي خود مقدار زيادي از ثروت اقتصادي و معنوي قلمرو و عباسيان برخوردار بود كه در اواسط سده هشتم در تحت تسلط ايرانيان در بغداد ايجاد شد. انگيزه هاي خلاق جامعه هاي متفاوت و غالباً رقيب، پيوسته حيات فرهنگي و تفكر اسلامي را گسترده و تقويت مي كرد و محتوي غني تر و سرمشقهاي تازه‌تر زيباشناختي و معنوي فراهم مي ساخت. مهمترين آنها تناسب سازي و حفظ فرهنگ يوناني بود. علم و حكمت يوناني، از طريق ترجمه هاي سازمان يافته با سرمايه مامون عباسي (813-833) در ايران شناخته شد. و در آنجا هم درست مانند پيدايش رستاخيز در اروپا، تاثيري قاطع داشت. آثار جالينوس، افلاطون و ارسطو به وسيله همه رهبران فكري ايران با پيگيري مطالعه شد. به علاوه، خلفاي عباسي علاقه عميقي به معارفدر جدي ترين شكل آن داشتند
معماري سلجوقي
قدرت و نجابت معماري سلجوقي بي شك به بهترين صورتي در مسجد جامع اصفهان تجلي كرده، كه يكي از بزرگترين مسجدهاي جهان است. اصفهان از اوايل اسلام به خاطر در مركز قرار داشتن و زيبائي هاي طبيعي اش مستعد بزرگ شدن بود و ناگزير مسجد جامعش مي بايد بزرگ مي شد. مسجد جامع اصفهان، به عنوان يك بناي با شكوه در شهري كه در اعصار كاملاً مختلف و در دوران فرمانروايان متعدد به پايتختي برگزيده شد، كاملاً سلجوقي نبود، ولي آن بخشهايي كه از عصر سلجوقي است، حتي امروز هم شكوه عمده آن است