تقسيمات سياسي استان

• موقعيت كشوري
استان تهران با وسعتي حدود 18956 كيلومتر مربع بين 34 تا 5/36 درجه عرض شمالي و 50 تا 53 درجه طول شرقي واقع شده است. اين استان از شمال به استان مازندران، از جنوب به استان قم، از شرق به استان سمنان و از غرب به استان قزوين محدود شده و مركز آن شهر تهران است.
بر پايه آخرين تقسيمات كشوري، استان تهران در سال 1373 داراي 9 شهرستان، 22 شهر، 20 بخش، 62 دهستان و 1947 آبادي است.
شهرستان‌هاي آن عبارت‌اند از:
شهرستان تهران، شهرستان دماوند، شهرستان ري، شهرستان ساوجبلاغ، شهرستان شميرانات، شهرستان شهريار، شهرستان كرج، شهرستان ورامين، شهرستان اسلام‌شهر.
«جغرافياي طبيعي و اقليم»
• ارتفاعات
استان تهران با رشته‌ كوه‌هاي البرز از استان‌هاي شمالي ايران جدا شده است. بخش مرتفع البرز در مرز شمال استان به 1500 متر مي‌رسد كه در سمت شمال غربي كشيده شده است. در ارتفاعات بالايي كوهستان البرز كه داراي شيب نسبتاً تندي است، امكاناتي بسيار محدود براي دست‌يابي به منابع آب و كشاورزي وجود دارد. از اين رو جمعيتي بسيار اندك در اين نواحي ساكن شده‌اند. شهرستان و تقريباً همه شهر دماوند در اين ارتفاعات قرار گرفته است.
ارتفاع رشته‌كوه‌هاي البرز به سوي شرق افزايش مي‌يابد و در ارتفاع 5678 متري (قله دماوند) به بالاترين حد خود مي‌رسد. قله دماوند در مركز البرز قرار دارد و مرتفع‌ترين قله ميان چكادهاي آسياي غربي و اروپا است. قله دماوند آتشفشاني خاموش است كه اكنون آخرين مرحله‌هاي پيش از خاموشي كامل را مي‌گذراند و خروج گازهاي گوگردي و چشمه‌هاي معدني اين ادعا را تاييد مي‌كند.
در شمال‌شرقي استان، كوه‌هاي سوادكوه و فيروزكوه قرار دارد و به ارتفاعات شهميرزاد در شرق مي‌پيوندد.
ديواره جنوبي كوه‌هاي البرز مركزي را در استان تهران كوه‌هاي لواسانات و قره‌داغ و كوه‌هاي شميرانات كه بلندترين نقطه آن قله 3933 متري توچال مي‌باشد، در بر گرفته است. از ديگر ارتفاعات استان مي‌توان به كوه‌هاي حسن‌آباد و نمك در جنوب، بي‌بي شهربانو و القادر در جنوب شرقي و ارتفاعات قصر فيروزه در شرق اشاره كرد.
• پوشش گياهي
موقعيت آب و هوايي استان تهران، چه در مناطق كوهستاني و چه در دشت‌ها، موجب پوشش گياهي از نوع نيمه صحرايي شده است. بارندگي اندك و خشكي هوا باعث رشد خار و بوته استپ‌هاي صحرايي و نيمه صحرايي به ويژه در بلندي‌هاست.
نواحي جلگه‌اي و دشت‌هاي استان تهران با شيبي ملايم از شمال شرقي به سوي جنوب غربي كشيده شده است. اين مناطق به علت هموار بودن، وضعيتي مناسب براي كشاورزي و تجمع كانون‌هاي زيستي فراهم آورده است.
دشت‌هاي گسترده استان در محدوده‌هاي ورامين، تهران و كرج گسترش يافته و شهرهايي پرشمار را در حوزه‌هاي خود پديد آورده است. دشت‌هاي استان تهران از هشتگرد آغاز مي‌شوند و تا دشت ورامين ادامه مي‌يابند. بخشي از اين دشت آبرفتي، در جنوب استان تهران واقع شده است كه با ارتفاع 790 متر از سطح دريا پست‌ترين قسمت استان است. اين دشت‌ها از شمال به دامنه‌هاي جنوبي البرز و از جنوب به شوره‌زارها و حاشيه كوير مركزي و يا رودخانه‌هاي شور مي‌انجامند. پوشش گياهي اين ناحيه از گونه‌هاي گياهي خاردار است.
• اقليم
در نواحي مختلف استان تهران به علت موقعيت ويژه جغرافيايي، آب و هواي متفاوتي شكل گرفته است. سه عامل جغرافيايي در شكل‌گيري آب و هواي آن نقش اساسي و تعيين كننده دارند:
1- كوير يا دشت كوير كه در جنوب استان تهران قرار گرفته است و عاملي منفي به حساب مي‌آيد. زيرا باعث گرما و خشكي هوا مي‌شود و به همراه خود گرد و غبار مي‌آورد.