مالیات بر دخانیات

در اجرای بند “ف” تبصره ۶ قانون بودجه سال ۱۴۰۰ کل کشور، تولیدکنندگان و واردکنندگان سیگار و تنباکو موظف به پرداخت مالیات هستند. همچنین در پایان هر دوره مالیاتی علاوه بر تسلیم اظهارنامه مالیات بر ارزش افزوده که ویژه کلیه عرضه کنندگان سیگار و دخانیات است، اظهارنامه موضوع ماده ۷۳ قانون برنامه ششم توسعه را نیز تسلیم و مالیات وضع شده را به طور تمام و کمال پرداخت نمایند.
اقتصاددانان معمولاً از مالیات بر مصرف در مقابل مالیات بر درآمد حمایت می‌کنند،به عنوان مثال سیگار از جمله کالاهایی است که دولت‌ها برای جلوگیری از مصرف آن مالیات‌های سنگین بر آن وضع می‌کنند، البته برخی نتایج پژوهشی نشان می دهد مبالغی که برای معالجه عواقب استعمال دخانیات بر سلامتی در بخش درمانی هزینه می شود به مراتب بیش از درآمد دولت ها از اخذ مالیات بر سیگار است. در نتیجه، ترک استعمال دخانیات سود بیشتری برای کشورها خواهد داشت.برخی دیگر اما جدی نگرفتن دولت در مبارزه با دخانیات را به دلیل درآمد مالیاتی ناشی از تولید این کالا می دانند. اما وضع مالیات بر محصولات مختلف آن طور که تصور می‌رود، آسان نیست.
اوضاع بد مالیات بر سیگار در ایران / ضرر سالانه ۴۰هزار میلیاردی دخانیات به سلامتمصرف دخانیات سالانه نزدیک به ۶۰ هزار مرگ را در کشور رقم می‌زند و ضرر ۴۰هزار میلیارد تومانی برای حوزه سلامت به دنبال دارد، درعین حال توجه ویژه مجلس به اصلاح ساختار مالیات بر دخانیات در فصل بودجه را خواستار شد.

این قانون سال ۱۳۸۵ به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید و در حوزه‌هایی از این قانون که به کاهش تقاضای محصولات دخانی اشاره شده بود، تلاش زیادی شده بود که تاحدودی وضعیت مصرف کنترل شد؛ اما، تنوع محصولات دخانی و تکنیک‌های صنایع دخانی در به روز رسانی محصولاتشان با هدف کسب سود بویژه در کشورهای در حال توسعه همچنان ادامه دارد. آنها تلاش می‌کنند با به حداقل رساندن قیمت تمام شده این محصولات، بازار گسترده‌تر و فروش بیشتری داشته باشند و از طرف دیگر زمانی که بازار بیشتری اشغال شود، حتی اگر قیمت تمام شده کاهش یابد باز هم به دلیل افزایش تقاضا، سودشان حفظ می‌شود.
وظیفه پرداخت مالیات غیر مستقیم می‌تواند به نهاد و یا شخص دیگری منتقل شود. به عبارتی این نوع مالیات از طریق واسطه به نفع دولت جمع شده و در این نوع مالیات، هزینه بر مصرف و فروش محصولات و خدمات اعمال می‌شود. مالیات های غیرمستقیم که در کشور ایران اعمال می‌‌شوند، عبارتند از:

حقوق و عوارض گمرکی
مالیات بر مصرف
مالیات بر ارزش افزوده

مالیات بر دخانیات و سیگار یکی از انواع مالیات بر ارزش افزوده است که بر اثر مصرف این نوع محصولات از مصرف‌کننده دریافت می‌شود. مالیات بر ارزش افزوده، نوعی مالیات بر مصرف است که خریداران کالا و خدمات آن را پرداخت می کنند.