معرفي روش سنجي

1-    تاريخچه‌ي روش سنجي
2-    توسعه‌ي فعاليتهاي مطالعه‌ي روش توسط گيلبرت‌ها
3-    اهداف مطالعه‌ي كار
4-    منافع ناشي از مطالعه‌ي كار
5-    كاربرد روش سنجي و كار سنجي در امور اداري و توليدي
6-    مطالعه‌ي روش
7-    موضوعات مطالعه‌ي روش
8-    مراحل مطالعه‌ي روش
مقدمه
هدف هر موسسه توليد كالا و خدمات به اقتصادي‌ترين شيوه‌ي ممكن است. به منظور تحقق چنين هدفي لازم است روشهاي انجام كار طراحي و در عمل به اجرا درآيند. روشهايي كه ضمن حفظ سلامت و ايمني نيروي كار در محيط كار، افزايش بهره‌وري و بهبود كيفيت محصول را به دنبال داشته باشند. همچنين براي برنامه‌ريزي توليد و نيروي انساني، برآورد هزينه توليد، نظارت بر حسن انجام كار، تعيين زمان تحويل كالا به مشتري و برقراري نظام پرداخت دستمزد و حقوق بر اساس ميزان كار، ضرورت دارد زمان‌هاي استاندارد را براي هر يك از كارها و فعاليت‌هايي كه لازمه‌ي توليد عمليات مي‌باشند، مشخص شوند.
مطالعه‌ي كار 1: به مجموعه روش‌هايي گفته مي‌شود كه با مطالعه و بررسي و تجزيه و تحليل روشهاي موجود انجام كار بهبود آنها و تعيين زمانهاي استاندارد براي انجام كار بهبره‌وري و كارآيي سازمان كمك مي‌كند.
روش سنجي2 :  به ثبت، و بررسي سيستماتيك روشهاي موجود انجام كار با نگرشي انتقادي پرداخته و راهها و روش‌هايي موثرتر، ساده‌تر، و اقتصادي‌تر را براي انجام كار به منظور افزايش كارآيي و بهره‌وري در موسسه طراحي و پيشنهاد مي‌كند.
كار سنجي3 : به مجموعه روش‌هايي كه به منظور بررسي و تعيين زمان لازم براي اين كه يك كارگر واجد شرايط بتواند كار خاصي را در سطح معيني از عملكرد انجام دهد گفته مي‌شود.
درباره‌ي مطالعه‌ي كار و دامنه آن گه‌گاه استنباط‌هاي غلطي مي‌شود؛ برخي از افراد فقط به يكي از جنبه‌ي آن يعني مطالعه‌ي زمان توجه دارند و گاهي اوقات آن را با برنامه‌ي دستمزد- انگيزش معدل مي‌دانند و يا مطالعه‌ي كار را صرفاً در بنگاه‌هاي بزرگ صنعتي كه داراي توليد انبوه مي‌باشند، قابل استفاده مي‌دانند. در حالي كه مطالعه‌ي كار مي‌تواند در كليه بنگاهها اعم از كارخانه‌ها، مزارع، ادارات، بانك‌ها، رستوران‌ها، هتلها، سوپر ماركت‌ها، پمپ بنزين‌ها و تعمير‌گاهها كاربرد داشته باشد.
مطالعه‌ي كار به مديريت كمك مي‌كند تا علل مشكلات و مسائل را در سازمان خود به خوبي درك كرده و بتواند در جهت بهبود روشها و تقليل زمان انجام كار به منظور افزايش بهره‌وري و كارآيي اقدامات لازم را انجام دهد.

تاريخچه‌ي روش سنجي
روش‌هاي مطالعه‌ي كار در قالب دو روش مستقل از هم يعني مطالعه‌ي زمان ومطالعه‌ي روش (كه قبلاً به مطالعه‌ي حركت1 معروف بود)  رشد كرد. به همين دليل در گذشته و امروزه در برخي از متون، مطالعه‌ي زمان و حركت2 نيز مي‌نامند.     
 استخدام فردريك تيلور در سال 1881م. در كارگاه كمپاني فولادسازي ميدوال سبب شد، سيستم موجود به فرم مورد علاقه‌ي وي تغيير جهت داده، در نتيجه او به سرعت به سمت سرپرستي كارگران رسيد و تصميم گرفت تلاشي در جهت تغيير مديريت انجام دهد. به اين ترتيب كه ً به جاي مغايرت منافع كارگران و مديران، آنها را همسو كند. ً و از اين رو بيان داشت كه ً بزرگترين مانع بين همكاري كارگران و مديريت در اين است كه مديريت تصور درستي از مقدار كار روزانه كارگر ندارد. ً
تيلور در سال 1883 با روش سيستماتيك مطالعه‌ي كار توانست يك كار مشخص را به عناصري تقسيم كرده و تك تك اين عناصر را بررسي كند. وي هنگاميكه در كارخانه‌ي فولادسازي رئيس گروه بود با اين مسئله روبرو شد كه چه روشي بهترين راه انجام كار است؟ و يا چه چيزي يك روز كاري را تشكيل مي‌دهد؟ تيلور به كارش اهميت مي‌داد و انتظار داشت كه افراد زير دستش كارشان را به خوبي انجام دهند. او براي خودش مطالبي تنظيم نمود تا بتواند  بهترين روش انجام كار را پيدا نمايد. مجموعه‌ي مطالب تنظيم شده‌ي خود را به كارگران تعليم مي داد و همه‌ي شرايط را طوري ايجاد مي‌كرد كه كارگران بتواند كارشان را به روش پيشنهادي او انجام دهند. در ضمن تعداد محدودي زمان استاندارد براي انجام كارها تعيين كرد و سپس به كارگراني كه كار را به شكل تعريف شده انجام مي‌دادند، جايزه و پاداش مي‌داد.
تيلور تشخيص داد كه تعيين بهترين روش انجام كار، از مهمترين كارهاي مديران است. او بيان كرد كه يكي از وظايف مهم مديريت اين است كه ً يك روش علمي براي تمام كارهاي انسان تدوين كند. ً او در اين راستا با هر مسئله‌ي جديدي با روش علمي برخورد مي كرد.
بر اساس نظريات تيلور، همانگونه كه مديران صنعتي امروز معتقد هستند، مطالعه‌ي كار از يك طرف موجب افزايش كارآيي در كارخانه و از طرف ديگر موجب افزايش حقوق كارگران بوده و در عين حال كاهش قيمت تمام شده را نيز به همراه دارد.
تجزيه و تحليل حركات يا فن صرفه‌جويي در حركات يكي از نتايج مكتب علمي فردريك تيلور است. با بررسي‌هاي مداوم و علمي خود در كارخانه‌هاي صنعتي آمريكا، متوجه گرديد كه مقدار قابل توجهي از انرژي و وقت كارگران صرف حركات بيهوده و تلاش‌هاي غير مفيد مي‌شود. به نظر وي، علت اساسي اين امر آشنا نبودن با نحوه‌ي صحيح حركت دادن دست، پا و بدن هنگام انجام كار بود، او عقيده داشت كه مديران هر سازمان بايد با بررسي و تجزيه و تحليل حركات دست، پا و بدن كارگر، حركات لازم براي انجام هر كار را به حداقل تقليل دهند و بدين ترتيب، ضمن جلوگيري از خستگي كارگر، سطح كارآيي و راندمان كار را نيز افزايش دهند.
امروزه از تجربيات تيلور در سنجش زمان به منظور بالا بردن راندمان كار يك كارخانه و تشويق كارگران با فراهم آوردن مزايا و حقوق بالاتر و بالاخره تحويل دادن محصول با تمام مشخصات لازم با هزينه‌ي كمتر برخوردار مي‌باشيم.

توسعه‌ي فعاليتهاي مطالعه‌ي روش توسط گيلبرت‌ها :
به دنبال نظريات تيلور مبني بر لزوم تجزيه و تحليل حركات، فرانك گيلبرت و همسرش ليليان گيلبرت، كوششهاي فراواني صرف پايه‌گذاري آن توسط روش علمي تجزيه و تحليل حركات كردند و در اين زمينه موفقيت‌هاي بزرگي كسب نمودند. در اثر تلاش‌هاي تيلور، فرانك وليليان گيلبرت، تجزيه و تحليل حركات به عنوان يكي از فنون ساده كردن كار و يكي از ملزومات اندازه‌گيري كار شناخته شد.

اهداف مطالعه‌ي كار :
مطالعه‌ي كار، مطالعه‌ي درباره‌ي روشها و سيستم‌ها و زمانهاي انجام كار است كه به منظور اهداف زير انجام مي‌گيرد:
ا0 طراحي سيستم‌ها و روش‌هاي بهتر، كارآمدتر و كم هزينه‌تر و اقتصادي‌تر براي انجام كار.
2. استاندارد كردن سيستم‌ها و روش‌هاي علمي انجام كار.
3. تعيين زمان‌هاي استاندارد براي انجام كار.
4. كمك به آموزش كاركنان جهت اجراي روش‌ها بهتر كار.

 
منافع ناشي از مطالعه‌ي كار :
مطالعه‌ي كار از اهميت بسيار زيادي برخوردار است. در زير دلايل اين اهميت در سازمان ارائه شده‌اند:
الف) در برنامه‌ريزي توليد: روش استاندارد و زمان استاندارد كارها در تعيين اين كه:
-    چگونه توليد بايد انجام شود؟
-    در هر دوره‌ي زماني چه مقدار توليد شود؟
-    تعيين ظرفيت توليد.و نظاير آن‌ بسيار مهم است.
ب) در متعادل كردن خط توليد: توازن توليد عبارت است از تلاش در يكسان كردن زمان استاندارد در ايستگاه‌هاي كاري بطوري كه تأخيري در توليد به وجود نيايد. اساس و مبناي برقراري و ايجاد و توازن در خط توليد، روش سنجي و كار سنجي مي‌باشد.
ج) تعيين قيمت تمام شده‌ي محصول: قيمت تمام شده‌ي محصول عبارت است از مجموعه‌ي هزينه‌هاي مواد، نيروي انساني، ماشين‌آلات، سربار و هزينه‌هاي غيرمستقيم. در اين مورد نيز با دانستن زمان لازم براي انجام كار حداقل تعداد كارگران مي‌توان هزينه‌ي مستقيم نيروي انساني را به دست آورد و از اينجا با در نظر گرفتن هزينه‌ي ساير عوامل، قيمت تمام شده‌ي محصول را محاسبه كرد.
د) پيش بيني ماشين آلات و نيروي انساني مورد نياز : براي اينكه بتوانيم در هنگام احداث هر واحد توليدي تعداد انساني وماشين آلات مورد نياز را برآورد كنيم لزوماً بايد اطلاعات مربوط به مجموعه‌ي عمليات مختلف اعم از دستي و ماشيني را به همراه زمان انجام آنها در دست داشته باشيم. با داشتن زمان مفيد كار روزانه و ظرفيت ماشين‌آلات و هدف برنامه‌ي توليد مي‌توان تعداد ماشين‌آلات و نيروي انساني مورد نياز را برآورد نمود.