پاركهاي كوهستاني و لزوم مراقبت از آنها

كوهستان داراي ويژگيهايي كه بايد حفاظت گردند اين ويژگيها قبلا آورده شدند در  اينجا به عنوان يادآوري مي توان مواردي چون مناظر شكوه  كيفيت طبيعت بكر ، حيات وحش و فصلهاي توريسم و جوامع و فرهنگ محلي و ديگر ارزشهاي فيزيكي ، بيولوژيك وكيفيتهاي مناظر آنهاست .
رهنمودهاي ارائه شده در كتاب راهنماي آماده سازي مناطق حفاظت شده كوهستاني از آن جهت مناسب براي پاركهاي كوهستاني نيز ميباشد . اين پاركها اولا محيطي طبيعي و فارغ از ساخت و سازهاي سنگين مي باشند و از طرفي در اين تحقيق ، تاكيد ، بر منظر سازي طبيعي در اين پاركها مي باشد لذا حفظ كيفيات طبيعي و فرهنگي اين پاركها اهميت مي يابد مطالب ارائه شد. كه ذكر آنها در اينجا مفيده فايده مي باشند. در سه بخش حفاظت  ، آب و خاك مديريت منطقه جهت كاهش اثرات فيزيكي و بيولوژيكي و مديريت براي تامين نياز بازديد كنندگان مي باشد .  و در صورت تاكيد بر مديريت و حفاظت در كليه قسمتها مشهود است . اين دستور العمل نوع اقدامات لازمه را ذكر نموده اند .
در ذيل به رهنمودهايي چند در مورد هر كدام از اين بخشها اشاره مي شود . جهت اطلاعات بيشتر خوانندگان مي توانند به منبع .... مراجعه نمايند .
1-    حفاظت آب و خاك :
تغيير و تبديل پوشش گياهي در اثر فعاليتهاي انساني و تغيير كاربري زمين عموما باعث افزايش فرسايش و  در نتيجه رسوب مي گردد . بار سنگين رسوبات پيامدهاي زيان باريديگري چون به خطر افتادن حيات آبزيان ، محدود كردن استفاده انسان . سيلاب ، تغيير رژيم رودخانه و محيط زيست دريايي است و به تبع آن بر زندگي انسان و حيات وحش تاثير مي گذارد .
رهنمود 1 – جنگلهاي ابري در به دام انداختن آبهاي پنهان بسيار مهم هستند . لذا جلوگيري از پاك ترا شي آنها و حفاظت آنها باييد مد نظر قرار گيرد .
رهنمود 2- بررسي مناطق شيب دار براي تعيين اينكه چه بخشي از آنها داراي فرسايش سطحي و لغزش خاك هستند و مي توانند جريان آبهاي سطحي را به خطر بي اندارند ضروري است. اين بخشها  مناطق حساس بود و استفاده از آنها ممنوع يا با اقدامات شديد حفاظتي  است .
رهنمود3- تدوين و دستورالعملهايي از جنگلهاي كوهستاني تحت بهره برداري براي قطع و استعمال جهت به حداقل رساندن صدمات وارده به آب و خاك و اجراي دقيق دستور العملها موجود مي باشد .
رهنمود4- براي تثبيت اراضي فرسايش يافته روشهاي زيادي اعم از بيولوژيك و مصنوع به عنوان بخشي از مديريت تثبيت منابع رسوب  بايد مورد توجه قرار گيرد .
رهنمود5- طراحي پلها ،نهرها ، آب گذرها ، و گذرهاي مرتبط با جاده بايد بر اساس اطلاعات صحيح هيدرولوژيكي طراحي شده و در صورت عدم وجود اطلاعات فاكتور ايمني مد نظر قرار گيرد .

مديريت منطقه جهت كاهش اثرات فيزيكي بيولوژيك  :
استفاده از مناطق كوهستاني باعث تغييراتي در آنها است كه بايد با اهداف مديريتي منطقه سازگار باشند . تعيين حدود دامنه تغييرات نيازمند پژوهش است . بعضي از عوامل موثر در اين حدود ظرفيت برد ، ظرفيت پذيرش اجتماعي جوامع  محلي مي باشند در اين خصوص ،يكسري دستورالعمل در مورد عواملي نظير حريق ، فشردگي ، كوبيدگي و ساير صدمات فيزيكي بر پوشش گياهي و خاك ، آلودگي  ، دفن مواد زائد ، گونه هاي غير بومي ، پراكندگي گياهان و جانوران بيماري زا و پاتوژن ، استفاده از هيزم و هليمه .، احداث ساختمان ، چراي دام و استفاده سنتي از منابع وجود دارد . در ذيل به مواردي چند اشاره مي شود . 
رهنمود 1- اقدامات در مورد اقدامات حريق  :
از ايجاد حريق هاي باز به طور كلي اجتناب شود يا در دوره هايي باشد كه خطري ندارد و سپس آن را در محل حريق كنترل و محدود كرد .
ـ در مناطق دور افتاده كوهستاني تنها بايد از اجاقهاي هيزمي استفاده شود .
ــ براي مديريت و اطفا حريق  بايدآموزشهاي لازم ، تجهيزات و بودجه كافي پيش بيني شود .

پوشش گياهي :
رهنمود 1- پوششهاي طبيعي پايدار هر جا كه لازم باشد بايد مورد استفاده قرار مي گيرند.
رهنمود 2- به عنوان اصل كلي بايد استفاده از وسايل نقليه موتوري در منطقه كوهستاني و ايجاد مسير براي آنها جلوگيري شود  مگر اينكه به طور خاص در طرحهاي مديريت مصوب در نظر گرفته شده باشند .
احداث ساختمان :
رهنمود 1- به طور كلي بايد تا حد امكان تلاش شود كه ساختمان جديد كمتر ساخته شود به علاوه با ماهيت كوهستاني همخواني داشته باشد .
رهنمود 2- طرح و ساختار ساختمان بايد با وضعيت زيست محيطي همخواني داشته باشد . ساختمانها بايد با محيط زيست كوهستان و ساختارهاي سنتي منطقه كاملا تناسب داشته باشند .
رهنمود 3- براي اصلاح و بهبود هر گونه اثرات منفي و فيزيكي زيباشناختي حاصل از احداث ساختمان در خدمت طرح ساختمان باشد كه بايد اقدامات لازم انجام بگيرد .
استفاده سنتي از منابع گياهي :
كوهها منابع زيادي در خود دارند كه به طور سنتي مورد بهره برداري مردم محلي قرار مي كيرند. الوار ، چوب هيزمي ، بامبو ، علوفه ، كل ، خاك ،‌و انواع گياهان خوراكي ، داروئي ، و تزئيني از جمله منابع شناخته شده كوهها به شمار مي روند . استفاده بي رويه و صنعتي از اين منابع ميتواند كوهستان را تهي و تخريب نمايد .
رهنمود 1 – استفاده سنتي و پايداراز منابع  بايد مجاز باشد از طريق پژوهشهاي لازم و حمايت مديران مناطق مي توان پايداري هر نوع فراورده اي را تضمين نمود .
رهنمود 2- جمع آوري چوب براي هيزم و تامين سوخت بايد از چوبهاي افتاده و مرده صورت گيرد . بهر ه برداري از درختان زنده و سرپا زماني مجاز است كه :
 كه اولا محدود به مناطق خاصي باشد .
ثانيا پايداري آن تضمين گردد.
ثالثا ضرورت آن تاييد شود .