سيستمهاي اندازه گيري پيشرفته (كمپراتور)

کمپراتورها
کمپراتورهاي ابعادي، (مقايسه گرهاي ابعادي) ابزارهايي هستند که در اندازه گيري هاي طولي استفاده مي شوند و ابزارهايي بسيار دقيق هستند. کمپراتور وسيله است که تغيير مکانهاي کوچک را به تغيير مکانهاي قابل رويت تبديل مي نمايد. علاوه بر بزرگنمايي زياد، کمپراتورها بايد شرايط زير را دارا باشند:
1) يک اندازه معين را  تکرار نمايند.
2) مقدار بزرگنمايي آنها ثابت باشد.
3) با وارد نمودن نيروي کمي به فکهاي اندازه گير کار نمايند.
4) بزرگنمايي هاي بسيار زياد امکان پذير است.
انواع کمپراتورهاي مورد استفاده در اندازه گيري را مي توان به دسته هاي ذيل تقسيم نمود:
(a مکانيکي    (b مکانيکي- نوري    (c پنوماتيکي    (d الکتريکي    (e جابجايي سيال

کمپراتورهايي با بزرگنمايي زياد
کمپراتورهايي با حساسيت و بزرگنمايي زياد وجود دارد که براي استفاده در اتاقهاي استاندارد مناسب هستند.
 از اين وسايل در مراکز کنترل نيز استفاده مي شود. اين کمپراتورها براي کاليبراسيون سنجه ها طراحي و ساخته شده اند. دو نوع از اين کمپراتورها که بنام سازندگان آنهاست عبارتند از:
کمپراتور بروکس
اصلي که اين مقايسه گر براساس آن کار مي کند، جابجايي حباب يک تراز لوله اي حساس است و به روشي مورد استفاده قرار مي گيرد که بصورت طرح در شکل (1) ، نشان داده شده است. خصوصيت مهم طرح اين دستگاه ، تراز لوله اي حساس و قرار داشتن آن بر روي کي لغزنده سينماتيک است که به تراز اين امکان را مي دهد تا آزادانه شيب صحيح مورد نياز را که بوسيله تفاوت ارتفاع گيجهاي A و B و صفحه ميز گردان بوجود مي آيد، اخذ نمايد.
 اين ميز در سطوح بالا و پايين خود کاملا تخت است و دو سطح آن کاملا موازي هستند. سطح پاييني ميز بر روي سطح بالايي پايه قرار دارد و مي تواند بر روي سطح بالايي پايه بچرخد. ترتيب چيدن وقرار گرفتن اجزا به گونه اي است که صفحه فلزي ميز به صورت دقيق در صفحه اي از سطح بالايي خودش قابل چرخاندن است.
در موقع استفاده ، دو سنجه که بايد با يکديگر مقايسه شوند، بر روي صفحه فلزي ميز قرار داده مي شوند و تراز لوله اي روي ستون فولادي با دو  پايه غلتکي پايين آورده مي شود، فضاي بين مراکز غلتکهاي آن mm5/17 است. غلتکها بر روي سطوح بالايي سنجه هاي A و B قرار داده مي شوند.
اگر فرض کنيم که A، سنجه مرجع مي باشد، مقدار و جهت انحراف F از شيشه اي در موقعيت A-B به ارتفاع B نسبت به A بستگي دارد. از آنجا که يک تراز لوله اي مقادير را نسبت به افق طبيعي نشان مي دهد، در محاسبات بايد انحراف زاويه اي ميز نسبت به افق طبيعي در نظر گرفته شود. اين عمل بوسيله چرخاندن 180 درجه اي صفحه فلزي انجام مي شود به طوري که در شکل نشان داده شده است. در ابتدا تراز لوله اي کاملا از سنجه ها جدا شده و سپس عمل چرخاندن صورت مي گيرد.
کمپراتور نوري- مکانيکي
اين وسيله نيز براي کاليبراسيون سنجه ها در تحت شرايط مناسب اندازه گيري اتاقهاي استاندارد کاربرد دارد .
سادگي و اقتصادي بودن همراه با بزرگنمايي بسيار زياد، با ترکيب حرکت مکانيکي همراه با سيستم نوري در طراحي اين ابزار مدنظر بوده است. طرح سيستم بزرگنمايي مکانيکي در شکل (2- ) نشان داده شده است.
سنجه مرجع ، 8، بين سندان و ميله تويي اندازه گيري قرار داده مي شود و سبب يک حرکت طولي کوچک در بلوک M نسبت به بلوک F مي شود.