دهستان زريبار

- انگيزة انتخاب موضوع
در كشورهايي مانند ايران كه بخش زيادي از جمعيت آن در روستاها متمركز شده اند، اجراي برنامه هاي توسعه اقتصادي با توجه به توانهاي طبيعي مناطق روستايي ضروري به نظر مي رسد، چرا كه با ورود اين بخش از جامعه به چرخه توليد شرايط براي رشد موزون و همه جانبه اقتصاد كشور مساعد مي گردد. تغيير شيوه هاي بهره برداري سنتي از منابع موجود يا به عبارتي مكانيزه كردن شيوه هاي توليد، صرفه اقتصادي بيشتر به همراه داشته و دلبستگي روستاييان را به ماندن در روستا بيشتر خواهد نمود. در واقع اجراي هرگونه برنامه اي بدون توجه به مشكل بيكاري و ميزان درآمد روستاييان با موفقيت همراه نخواهد بود. بنابراين لازم است، قبل از اجراي هر برنامه اي توانهاي محيطي روستا در رابطه با ميران جمعيت اين مناطق بررسي گردد. ومتناسب با جمعيت شاغل و بيكار در رابطه با توانهاي موجود، برنامه ريزي گردد.
دهستان زريبار يكي از دهستانهاي بخش مركزي شهرستان مريوان است كه با داشتن 13 روستا و شرايط طبيعي و انساني مناسب، زمينه بسيار مستعدي را براي توسعه اقتصادي دارا مي باشد. خاك‌هاي حاصلخيز، شرايط اقليمي مناسب، وجود آب كافي و همچنين نيروي انساني كافي امكان توسعه اقتصادي بويژه توسعه بخش كشاورزي  را فراهم نموده است 0
متأسفانه باوجود فراهم بودن چنين شرايطي، بدليل حاكم بودن ديدگاه هاي سنتي در بهره برداري از منابع موجود، معضل بيكاري و مهاجرت روستاييان به شهرمريوان همچنان به قوت خود باقي است. بنابراين ريشه يابي اين مسائل معرفي توانها و پتانسيل هاي موجود منطقه زمينه تحقيق حاصل را فراهم نموده است تاتوانمنديهاي موجود دهستان در حيات اقتصادي و توسعه اقتصادروستايي دهستان شناخته شود.
2-1- طرح مسأله
مهمترين ركن اقتصاد روستا كشاورزي است. در كشورهايي كه درصد قابل توجهي از جمعيت در روستا ها ساكن هستند توجه به اين بخش ( كشاورزي ) ضروري است. كشاورزي معمولاً بخش اصلي در اقتصاد كشورهاي در حال توسعه است. بطوريكه بين 45 %تا 90% كل محصول و 60% تا 90% كل اشتغال را در برمي گيرد.از اين رو توسعه اقتصادي در اين كشورها ارتباط نزديك با توسعه اقتصاد كشاورزي آنها دارد.
يكي از ويژگيهاي بخش كشاورزي در كشورهاي در حال توسعه، از جمله ايران كارايي پايين آن است. علت پايــين بودن كارايي در اين كشورها، فشار زياد بر زمين، كاربرد تكنولوژي عقب مانده . پس انداز كم و در نتيجه سرمايه گذاري كم مي باشد (آسايش 1347، ص111).
دهستان زريبار با وجود داشتن توانهاي محيطي بيشمار متأسفانه همچنان  با مشكل بيكاري درآمد پايين و مهاجر ت بي رويه روستاييان به شهر دست به گريبان است. شيوه‌هاي سنتي كشت، و كاربرد تكنولوژي هاي غيرمدرن سبب شده است كه كشاورزي منطقه جوابگوي نيازهاي معيشتي ساكنان منطقه نباشد و درنتيجه مهاجرت به شهر ها همچنان ادامه داشته باشد. تكرار اين روند خالي شدن روستاها را از سكنه باعث خواهد شد ومتعاقباً رشد ناموزون جمعيت شهري را به دنبال دارد. درياچه زريبار به عنوان بخشي از دهستان زريبار و به عنوان يكي از زمينه هاي اشتغال زايي متأسفانه به طور مقبول مورد بهره برداري قرار نگرفته است. توسعه شيلات  به لطف وجود درياچه زريبار مي تواند  تأمين كننده بخش عمده اي از نيازهاي معيشتي دهستان زريبار باشد. از لطف ديگر وجود جاذبه هاي توريستي و سياحتي، امكان ايجاد تأسيساتي در اطراف درياچه، به ويژه براي تعدادي از روستاهاي دهستان كه در مجاورت درياچه واقع شده اند فراهم كرده است كه اين امر مي تواند دهستان يادشده را در جهت توسعه اقتصادي به حركت در آورد. بنابراين با توجه به مسائل ياد شده سوالاتي به شرح زير قابل طرح است.
1-آياشرايط منطقه براي توسعه بخش كشاورزي جهت ممانعت مهاجرت روستاييان به شهر مناسب است ؟
2-آياايجاد يك بازارهفتگي در دهستان زريبار لازم است ؟
3- آياجاذبه هاي توريستي دهستان نقشي در توسعه روستايي منطقه مي تواند داشته باشد؟
3-1- فرضيه ها
فرضيه عبارتند است از يك ايدة غيرقطعي و آزمايش با حدسي زيركانه كه براي نتيجه تحقيق مي زنيم و پيشنهادي است كه در محك آزمايش علمي سنجيده مي شود
(نبوي، 1365).
هدف اصلي اين تحقيق تعيين اثرات توسعه كشاورزي و توريسم دراقتصادروستايي است. از اين جهت نگارنده سعي مي كند تادرمقوله اصلي به فرضيه هاي زيرپاسخ دهد.
1- به نظر مي رسد با توسعه اقتصاد روستايي، روند مهاجرت روستاييان اين منطقه به شهركندتر شود ودرنتيجه از رشد ناموزون جمعيت شهري جلوگيري شود.
2- باتوجه به توليدات منطقه ( از نظركشاورزي، دامداري ) ايجاد يك بازار هفتگي دراين دهستان ضروري بنظر مي رسد.
3- به نظر مي رسد باتوجه به طبيعت بكر، وجود درياچه زريبار، وساير توانهاي توريستي و سياحتي منطقه در صورت توسعه صنعت توريسم زمينه اشتغال براي روستاييان بيش از پيش فراهم خواهد شد.
4-1- اهداف تحقيق
دهستان زريبار در يك قلمرو جغرافيايي مناسب ودر مستعد ترين نقاط از لحاظ منابع طبيعي به ويژه آب و زمين واقع شده است. يعني در منطقه اي كه بهره برداري از آب آسان و به زير كشت درآوردن زمينها سهل است داراي استعدادهاي زيادي در زمينه كشاورزي، توريسم مي باشد. در صورت وجود مطالعه و برنامه ريزي درست و اصولي جهت استفاده بهينه از اين منابع بسياري از مشكلات موجود دهستان زريبار مرتفع خواهد گرديد. بنابراين برنامه ريزي اصولي قبل از هر چيز در گرو شناسايي، مطالعه و نهايتاً برنامه ريزي هدفمند است كه موجب ريشه كن كردن فقر، گرسنگي، ايجاد رفاه ساكنان روستا و حفظ محيط زيست روستاها، گردد.
در اين رساله قصد بر اين است كه توانهاي محيطي اين دهستان از يك طرف معرفي كرد و از طرف ديگر موانع و مشكلاتي كه در سرراه توسعه اقتصادي اين دهستان واقع شده تبين گردد سپس، با ارائه راه حلهايي نحوه استفاده بهينه و بهره برداري از منابع موجود مشخص شود اهدافي كه به طور كلي مد نظر هستند، عبارتند از:
1- بكار گيري حداكثر منابع و استفاده بهينه از ظرفيتهاي توليدي به طوري كه حداكثر بازده حاصل شود.
2- رسيدن به رفاه اجتماعي و اقتصادي بدون تخريب محيط طبيعي و آرام روستا.
مفهوم توسعه
شناخت بهتر هر پديده نياز به تعريف جامع و كاملي از آن پديده دارد. واضح است كه هرچه اين تعريف جامع و كاملتر باشد  شناخت آن پديده آسانتر و دقيقتر خواهد بود.
توسعه در فرهنگ دهخدا به معني فراخي و وسعت آمده است كه بصورت توسعه دادن نوسعه پيدا كردن و توسعه يافتن استعمال مي شود.
توسعه ترجمه كلمه ديولوپمنت  است كه در فرهنگ آريانپور معاني مختلفي از آن شده اسـت. تــرقي، نمو، مرحله تكميلي، كمـال، پيشرفتگي، بروز و آشكار سازي
مفهوم توسعه از ديدگاه جغرافيا
شايد تنها شاخه اي از علوم كه مي تواند در مفهوم توسعه با توجه به رابطة انسان و طبيعت داوري كند دانش جغرافيا باشد چرا كه در جغرافيا، هم محيطهاي طبيعي مطالعه مي شوند و هم عكس العملهاي محيط اجتماعي بررسي مي گردد.
از اين رواغلب جغرافيدانان در شناخت ميزان تـوسعه نواحي از معيارهاي جغرافيائي مدد مي گيرند. زيرا به كارگيري معيارهاي جغـــرافيائي، مارا از اثرات زيانبار تكنولوژي ناسازگار در محيط زيست آگــاه مي ســازد و هم از اتــلاف منابع طبيعي و انساني محيـط زندگي جلو گيري مي كند.