جـرم سيـاسـي

پيشگفتار :
جرم رفتاري است كه توسط قانون بزه يا خطايي عمومي تلقي و منع شده است و ازاين رو ، در صورت وقوع ، پس از پيگرد و دادرسي كيفري ، قابل مجازات است . براي تحقق رابطة‌اجتماعي مجرمامه سه ركن : 1- عنصر قانوني 2- عنصر ماده و 3 عنصر معنوي بايد جمع شود
يكي از انواع و اشكال جرايم ، «‌جرم سياسي » است . تفكيك بين جرايم سياسي و جرايم عمومي وعادي تا انقلاب فرانسه (1789) ناشناخته بود. با توجه به ارزشي كه ملت هاي گوناگون براي حاكميت خود قائل بوده اند و با توجه به تلاش حكام در جهت حفظ قدرت و حاكميت خود ، جرايمي كه ماهيت سياسي داشت و به نحوي مربوط به شاهان و سلاطين و امپراطوران مي شد با شديدترين و هولناك ترين مجازات ها مواجه بود . و گاه نه فقط مجرم سياسي ، بلكه خانواده و نياز و مال و منال و خلاصه هستي او ، فديه و قرباني عمل و اقدام مجرم مي گرديد .
البته به مرور ايام اين تفكر به وجود آمد كه مجرمين سياسي ، به دليل برخورداري از انگيزة شرافتمندانه،‌مستحق برخوردي حاضر و عطوفت آميز مي باشند . بنابراين تخفيف ها و مساعدت هايي براي اين قبيل مجرمين از قبيل عدم اجبار آنها به انجام كار در زندان و يا پوشيدن لباس مخصوص زندانيان ، عدم امكان استرداد آنها به كشورهاي متقاضي استرداد ، لزوم وجود هيأت منصفه در رسيدگي به جرايم آنها ، فقدان محدوديت در مورد اعطاي عضو به آنان ، عدم اجراي مقررات مراجع به تكرار جرم در مورد آنها ، اعاده حيثيت سريعتر نسبت به مجرمين عادي و نظاير آنها در قوانين موضوعه پيش بيني شده است .
در ايران به رغم اهميت موضوع جرم سياسي ، در مورد اين جرم نسبت به ساير جرايم ، تخفيفات جزايي و جرم شناسي اندكي انجام گرفته است .
همين عامل ، نگارنده را بر آن داشت تا براي كار تحقيقي خود موضوع جرم شناسي را برگزيند و در اين باره پژوهشي بعمل آورد . البته به دليل تحقيقات اندك ، در راه انجام اين پژوهش مشكلات و موانعي از جمله كمبود منابع وجود داشته كه اميد است استاد محترم با علم به اين مشكلات و موانع تحقيق حاضر را مورد ارزيابي قرار دهند .
بي ترديد بدون همكاري و مساعدت مجموعه‌اي از عوامل دخيل امكان اين پژوهش وجود نداشت . در اينجا سزاوار است از راهنمايي ها، تلاش ها و ارشادات استاد درس جناب آقاي دكتر امامي تشكر و قدرداني كرد . همچنين از مسئولين و كارمندان كتابخانه هاي دانشگاه يزد ، مجتمع علوم انساني دانشگاه يزد ، دانشكده الهيات ميبد كه بعضي منابع مربوط به اين پژوهش در اختيارم گذاشتند و كساني كه كار تايپ و صحافي اين تحقق را به عهده گرفتند و نيز پدرم كه امكان اخذ پاره‌اي مطالب از سايت هاي اينترنتي را برايم فراهم كرده و در انتخاب اين موضوع كمكم كردند و سپاسگزاري و قدر داني مي نمايم .
مسلماً اين پژوهش همراه با كاستي ها و ضعف هايي است اما اميدوارم كه استاد محترم به عنوان يك كار اوليه و مقدماتي كمبودها را ناديده و از اين طريق بستري براي كارهاي عميق‌تر بعدي فراهم شود .