بررسي عوامل موثر در بهره وري كاركنان كارخانه‌ي آسفالت سازي سازمان مهندسي و عمران شهر تهران

فصل اول
كليات
1-1 مقدمه
2-1 چكيده
3-1- بيان مسأله
4-1 ضرورت تحقيق
5-1 جمعيت مورد مطالعه
6-1 حجم نمونه
7-1 مراحل انجام تحقيق
8-1 موانع موجود در انجام تحقيق
 
فصل دوم
ادبيات موضوع تحقيق
«موضوع تحقيق»
1-2-1 پيشينه‌ي تحقيق
1-1-2 تعريف بهره وري
2-1-2 مفهوم بهره وري
3-1-2 هزينه‌هاي افزايش كيفيت
1-3-2-1 هزينه‌هاي پيش گيرانه
2-3-1-2 هزينه‌هاي ناكامس
4-1-2 بهره وري و سودآوري
5-1-2 بهره وري و كيفيت زندگي كار
2-2 ادبيات تحقيق
1-2-2 سابقه و تاريخچه
2-2-2 تعاريف و مفاهيم اساسي بهره وري
3-2-2 فرهنگ مديريت
4-2-2 سازمان بين المللي كار ILO
5-2-2 آژانس بهره وري اروپا EPA
6-2-2 مركز بهره وري ژاپن JPC
7-2-2 تاريخچه‌اي از سازمانهاي بهره وري در جهان
8-2-2 بهره وري در كشورهاي آسيايي
3-2- عوامل موثر در بهره وري و مدل‌هاي مختلف بهره وري
1-3-2 مدل يكپارچه عوامل بهره وري
2-3-2 مدل پروكوپنكو
2-3-3 مدل سازمان ملي بهره وري ايران با توجه به عوامل موثر
4-2 تحقيقات انجام گرفته در مورد بهره وري
1-4-2 اهميت مديريت و نقش آن در بهره وري در شركت ماشين سازي جابر
2-4-2 بهره وري و سودآوري در شركت زمزم تهران
3-4-2 بهره وري و سازماندهي در هواپيمايي جمهوري اسلامي ايران
4-4-2 بهره وري و كاهش هزينه‌هاي توليد، تعميرات و نگهداري شركت تحقيقاتي روئيز
5-4-2 بهره وري در صنايع شهيد كلاهدوز
6-4-2 بررسي بهره وري راه آهن جمهوري اسلامي ايران
7-4-2 عوامل موثر در بهره وري در شركت تكنوصنايع
8-4-2 عوامل موثر در افزايش بهره وري در صنايع توليدي كوچك كشور
9-4-2 بررسي بهره وري در شركت بيمه البرز
10-4-2 بهره وري كار
11-4-2 انگيزش و بهره وري در كاركنان
 
فصل سوم
معرفي كارخانه
1-3 معرفي كارخانه
2-3 وسعت كارخانه
3-3 تعداد كارمندان و كارگران و واحدهاي مختلف كارخانه
4-3 محصولات توليدي كارخانه
1-4-3 آسفالت توپكا Topeka
2-4-3 آسفالت بيندرBinder
3-4-3 آسفالت بلك بيس Black bais
5-3 نمودار تحليل روند كارخانه
 
فصل چهارم :
تجزيه و تحليل آماري
1-4 تجزيه و تحليل داده‌هاي آماري
2-4 نتيجه گيري
3-4 پيشنهادات
منابع و مآخذ
 
مقدمه
در جهان امروز پيشتاز بودن تنها طريقه‌ي واقعي ادامه‌ي زندگي است و اينجاست كه مفهوم بهره وري هر چه بيشتر نمايان مي‌شود كه عبارتست از برنامه‌ريزي، سازماندهي مناسب براي گرفتن بهترين نتيجه از مجموعه‌ي فعاليتها است، ارزش پيدا مي‌كند.
چند سالي است كه بحث پيرامون «بهره وري»‌جاي خود را در ميدان مباحث علمي و اجتماعي كشور باز كرده است.
در صحنه‌ي پر تنش رقابت جهاني و سير پرشتاب فن آوري،‌اينك سياست گذاران و مديران «ارزش بهره وري» را گاه به عنوان ابزار و گاه به عنوان هدف مورد توجه قرار مي‌دهند.
اندازه گيري بهره وري يك مكانيزم كنترلي براي مديريت است و اصولاً سازمانها مكانيزم‌هايي براي كنترل‌ رفتارها، موجودي و كيفيت و ... دارند. روش‌هاي متفاوتي جهت دسته بندي سيستم‌هاي كنترلي وجود دارد و مي‌توان آنها را بر اساس مديريت منابع مورد استفاده كرد و دسته بندي نمود. كه سيستم‌هاي كنترل مالي،‌ سيستم‌هاي كنترل توليد و سيستم‌هاي كنترل رفتاري مثالهايي از اين قبيل هستند.
در همين راستا تصميم گرفته شد تا با استفاده از روش‌هاي نمونه گيري و رياضي ميزان عملكرد و كارايي و ميزان توليد با توجه به استانداردهاي از پيش تعيين شده مورد مقايسه قرار گيرد.
نكته‌اي كه در اينجا لازم به ذكر است اين است كه تمام كارخانجات ساخت آسفالت نياز به بالا بردن سطح كارايي خود هستند و در تلاش هستند سهم بيشتري از بازار رقابتي اين صنعت را در دست گيرند.
 
چكيده
يكي از مهم ترين مسائل صنعت كشور در حال حاضر بهبود بهره وري و استفاده‌ي بهينه از منابع موجود است.
تلاش فراواني ابتدا ضرورت انجام اين تحقيق بيان شده است و با توجه به جمعيت مورد مطالعه و حجم نمونه مراحل مختلفي جهت انجام اين تحقيق صورت گرفته است.
عوامل موثر در بهره وري مورد بررسي قرار گرفته و با بيان مسائلي در مورد تاثير آنها در فرم‌هاي پرسشنامه با توجه بهه تجزيه و تحليل آنها با استفاده از روش‌هاي آماري به نتايجي دست پيدا كرديم و مولفه‌هاي تاثير گذاري در بهره وري در كارخانه‌ي 6 و 7 آسفالت سازي سازمان مهندسي و عمران شهر تهران مورد بحث قرار گرفت.
در پايان نيز پيشنهاداتي جهت بهبود بهره وري توليد و نيروي انساني در اين كارخانه ذكر كرديم كه اميدواريم با عملي كردن اين پيشنهادات ساده ولي مهم در بهبود بهره وري اين كارخانه‌ي مهم در سازمان مهندسي و عمران شهر تهران قدمي برداشته شود.
 
بيان مسأله
•    آيا عوامل انساني در ميزان بهره وري موثر است؟
•    آيا عوامل مالي در ميزان بهره وري موثر است؟
•    آيا عوامل فني در ميزان بهره وري موثر است ؟
•    آيا مسائل مديريتي در بهره وري تاثير گذار مي‌باشد؟
•    آيا عوامل سازماني و تشكيلاتي در بهره وري موثر است؟
•    آيا عوامل سرمايه‌‌اي ومشكلات سهامداران در بهره وري موثر است؟
•    آيا قوانين و مقررات دولتي در بهره وري موثر است؟‌
 
ضرورت تحقيق :
واژه‌ي بهره وري يا بهينه كردن و يا استفاده‌ي نامحدود از منابع محدود كه تا چندي قبل براي مردم جوامع واژه‌ي نا آشنا بود امروز در ادبيات اقتصادي و اجتماعي به واژه‌ي آشنا تبديل شده است، با اين وجود پديده‌ي بهره وري و بهبود بهره وري در فرهنگ،‌ كاملاً نوپالت و هنوز در آغاز راه هستيم زيرا با اينكه از شروع بحث بهره وري در سطح بين المللي حدود 100 سال مي‌گذرد ولي اين بحث به تازگي در كشور ما مورد توجه قرار گرفته است.
امروزه در اقتصاد كليه‌ي كشورها چه توسعه يافته و چه در حال توسعه بهره وري مطابق استانداردهاي جهاني به اولويتي ملي تبديل شده است چرا كه توليد بر اساس اين استانداردها موجب افزايش بهره وري و در نهايت موجب رشد اقتصادي و كنترل تورم را فراهم و امكان دسترسي به سطح بالاي استاندارد در زندگي و اسير مي‌كند.
عموماً بهره وري به صورت يك شاخص كمي و كيفي جهت انجام كارها با در نظر گرفتن منابع تعريف مي‌شود. بهره وري را مي‌توان در كليه‌ي سطوح شركت از قبيل فرد و گروه و يا خود سازمان به كاربرد.
از ديد يك مدير بهره وري در تمامي حالات، موفقيت يا شكست توليد و خدمات و كالاها را در كميت و كيفيت با استفاده‌ي مناسب از منابع منعكس مي‌نمايد. اين ديدگاه در معادله‌ي بهره وري آمده است.
منابع + كيفيت + كميت = بهره وري
در صورتي كه بقيه‌ي مقادير ثابت باشند معادله‌ي بالا نشان مي‌دهد كه با بالا رفتن كميت محصول و افزايش كيفيت خروجي و با استفاده از منابع اوليه بهره وري افزايش مي‌يابد.
چنانچه شركتي بخواهد به بهبود بهره وري مستمر و توليد بر اساس استانداردها از پيش تعيين شده دست يابد بايد براي اين موضوع اهميت استراتژيكي قائل شود و به بهبود بهره وري به عنوان يك فرآيند مديريتي بنگرد.
يك فرايند مديريتي فرآيند مستمر و پيوسته بوده و هنگامي كه شكل گرفت به عنصر مداوم و لاينفك عملكرد سازماني تبديل مي‌شود.
و بر خلاف «برنامه» به يك دوره‌‌ي زماني خاص بدل نمي‌شود و محدود به دورة‌زماني خاصي نمي‌شود.
در بهينه كردن توليد و بهتر بگوئيم براي اندازه گيري كارايي و بهره وري هفت مولفه‌ي در نظر گرفته شده است كه اين 7 مولفه عبارتند از:‌

1- اثر بخشي             Effectivence
2- كارايي                     efficiency
3- كيفيت                     Quality
4- نوآوري                     Innovation
5- سودآوري                profitability
6- بهره وري                productivity
7- كيفيت زندگي كارايي        Quality of work life
با توجه به مولفه‌هاي فوق مشخص مي‌شود كه هر سازمان يا كارخانه‌اي جهت پايدار ماندن در رقابت و بازار رقابتي مي‌بايست هر يك از اين مولفه‌ها را مورد بررسي قرار دهد زيرا در غير اين صورت سازمان يا صنعت مورد نظر با شكست مواجه خواهد شد لذا ضرورت انجام اين تحقيق جهت بهبود مولفه‌هاي فوق گاهي ضروري در جهت بقاي اين كارخانه در بازار رقابت مي‌باشد.
نكته‌ي حائز اهميت كه بايد در اينجا ذكر شود اين است كه سالانه 7000 ميليارد در رابطه با توليد و اجراي آسفالت در كشور هزينه مي‌شود كه اگر با اعمال تمهيدات لازم و مناسب از نظر رعايت ضوابط و استانداردها، استفاده از فن آوري جديد و مواد و مصالح داراي مشخصات استاندارد، بكارگيري نيروي انساني مجرب و ذي صلاح، ماشين آلات و تجهيزات كاليبره و مطلوب، مديريت حاذق و نظارت مستمر كيفيت كارا را 100% ارتقاء دهيم حداقل 70 ميليارد منفعت نصيب كشور خواهد شد.
جمعيت مورد مطالعه :
در كارخانه 6 و 7 آسفالت سازي سازمان مهندسي و عمران شهر تهران جمعاً 82 نفر مشغول فعاليت مي‌باشد. اين تعداد نفرات در جاهاي مختلف اداري و توليد مشغول به فعاليت هستند و در حدود 30 نفر از اين نفرات در خط توليد و 50 نفر در قسمت‌هاي اداري و خدماتش مشغول به فعاليت مي‌باشند.
نفرات كارخانه در قسمت‌هاي مالس و اداري، امور دفتري،‌ آزمايشگاه و نگهداري و تعميرات و انبار، مركز پيام، حراست و امور توليدي و خدماتش ديگر مشغول مي‌باشند.
حجم نمونه:
با توجه به پراكنده بودن قسمت‌هاي مختلف كارخانه و نيازهاي متفاوت آنها جهت انجام تحقيق و تفاوت در امور مختلف و پائين بودن جمعيت مورد مطالعه تقريبا نيمي از نظرات را جهت انجام تحقيق انتخاب كرده و با دادن پرسش نامه به آنها اطلاعات جمع آوري شد.
از اين تعداد نفرات تقريبا نيمي از نفرات به پرسشنامه‌هاي مربوط  به پاسخ داده و اطلاعات را در اختيار اينجانب قرار دارند.
مراحل انجام تحقيق
1-    ثبت نام جهت دريافت نامه براي انجام پروژه در گروه مديريت صنعتي
2-    اخذ مجوز و نامه‌ي معاونت پژوهشي جهت انجام پروژه
3-    مراجعه به سازمان مهندسي و عمران (معاونت آموزش) و نامه‌ي معرفي به كارخانه‌ي 6و 7 آسفالت سازي
4-    شروع به فعاليت و جلسه با مدير كارخانه (جناب آقاي رشيدي سرپرست كارخانه)
5-    اخذ اطلاعات اوليه در مورد كارخانه و محصولات توليدي كارخانه و تاريخچه‌ي كارخانه
6-    بازديد از قسمت‌هاي مختلف كارخانه از جمله معاونت مالي اداري، آزمايشگاه، حراست،‌نفت و ... و دريافت اطلاعات اوليه جهت آشنايي بيشتر با كاركنان كارخانه
7-    بررسي عوامل موثر قابل رويت و محسوس جهت بهبود بهره وري كارخانه
8-    ارسال پرسشنامه جهت تكميل به واحدها و قسمت‌هاي مختلف كارخانه
9-    اخذ پرسشنامه‌ها و بررسي و تجزيه و تحليل آماري اطلاعات اخذ شده
10-    بازديد از سياست‌هاي كتاب‌هاي مرتبط و بدست آوردن اطلاعات لازم جهت تجزيه و تحليل
11-     نتيجه گيري با توجه به اطلاعات اخذ شده
12-    ارائه‌ي پيشنهادات